ดาวเคราะห์นอกระบบ WASP-121b กับหางก๊าซยักษ์สองเส้น

ทีมนักดาราศาสตร์ใช้กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (JWST) ตรวจพบปรากฏการณ์ที่ไม่เคยเห็นมาก่อนบนดาวเคราะห์นอกระบบ WASP-121b หรือที่เรียกว่า Tylos ซึ่งอยู่ห่างจากโลกประมาณ 880 ปีแสง ดาวเคราะห์แก๊สยักษ์นี้กำลังสูญเสียบรรยากาศอย่างต่อเนื่องจนเกิดเป็น หางก๊าซฮีเลียมสองเส้นขนาดมหึมา ที่ทอดยาวครอบคลุมเกือบ 60% ของวงโคจรรอบดาวแม่

การค้นพบที่ไม่ธรรมดา
ก่อนหน้านี้นักวิทยาศาสตร์เคยพบดาวเคราะห์ที่มีบรรยากาศรั่วไหล แต่ส่วนใหญ่จะเห็นเพียงชั่วคราวเมื่อดาวเคราะห์เคลื่อนผ่านหน้าดาวแม่ ครั้งนี้ JWST สามารถติดตามการรั่วไหลตลอดวงโคจรเต็มรอบกว่า 30 ชั่วโมง ทำให้ได้ข้อมูลที่ละเอียดที่สุดเกี่ยวกับการสูญเสียบรรยากาศของดาวเคราะห์นอกระบบ

ปริศนาของหางคู่
สิ่งที่ทำให้นักวิจัยประหลาดใจคือการเกิดหางสองเส้นที่พุ่งไปคนละทิศทาง หางหนึ่งทอดตามหลังดาวเคราะห์ ขณะที่อีกหางหนึ่งกลับพุ่งนำหน้า ซึ่งแบบจำลองเดิมไม่สามารถอธิบายได้ชัดเจน นักวิทยาศาสตร์คาดว่าแรงโน้มถ่วงของดาวแม่และลมดาวฤกษ์อาจมีบทบาทในการกำหนดทิศทางของหางเหล่านี้

ความหมายต่อวิวัฒนาการดาวเคราะห์
การค้นพบนี้เป็นหลักฐานสำคัญที่ช่วยให้เข้าใจว่าดาวเคราะห์แก๊สยักษ์อาจสูญเสียบรรยากาศจนกลายเป็นดาวเคราะห์หินในอนาคต การศึกษาลักษณะการรั่วไหลของก๊าซจะช่วยให้นักดาราศาสตร์สร้างแบบจำลองใหม่ ๆ เกี่ยวกับวิวัฒนาการของดาวเคราะห์และความเป็นไปได้ในการเกิดระบบที่คล้ายโลก

สรุปสาระสำคัญ
การค้นพบจาก JWST
พบดาว WASP-121b มีหางก๊าซฮีเลียมสองเส้น
ครอบคลุมเกือบ 60% ของวงโคจร

ความพิเศษ
เป็นครั้งแรกที่ติดตามการรั่วไหลตลอดวงโคจรเต็มรอบ
หางหนึ่งตามหลัง อีกหางหนึ่งนำหน้า

ความหมายทางวิทยาศาสตร์
ช่วยเข้าใจการสูญเสียบรรยากาศของดาวเคราะห์
อาจอธิบายการเปลี่ยนจากดาวแก๊สยักษ์เป็นดาวหิน

ข้อจำกัดและปริศนา
แบบจำลองปัจจุบันยังไม่สามารถอธิบายหางคู่ได้ครบถ้วน
ต้องการการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อสร้างแบบจำลอง 3D ที่แม่นยำ

https://www.sciencealert.com/jwst-catches-record-breaking-planet-sprouting-two-enormous-tails

ดีเอ็นเอจากเส้นผม Beethoven เผยความลับ 200 ปีต่อมา

นักวิจัยจาก Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology และมหาวิทยาลัย Cambridge ได้ทำการวิเคราะห์เส้นผมที่ได้รับการยืนยันว่าเป็นของ Ludwig van Beethoven เพื่อหาสาเหตุการเจ็บป่วยและการเสียชีวิตของเขา ผลการศึกษาล่าสุดเผยให้เห็นข้อมูลใหม่ที่น่าประหลาดใจเกี่ยวกับสุขภาพและประวัติครอบครัวของคีตกวีผู้ยิ่งใหญ่

สุขภาพและโรคที่พบ
ทีมวิจัยพบหลักฐานการติดเชื้อ ไวรัสตับอักเสบบี (Hepatitis B) ร่วมกับปัจจัยเสี่ยงด้านพันธุกรรมและการดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งน่าจะเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ Beethoven เสียชีวิตด้วยโรคตับในวัยเพียง 56 ปี นอกจากนี้ยังพบความเสี่ยงทางพันธุกรรมต่อโรคตับและปัญหาทางเดินอาหาร แต่ไม่พบสาเหตุชัดเจนของการสูญเสียการได้ยินที่ทำให้เขากลายเป็นคนหูหนวก

การค้นพบด้านสายเลือด
การเปรียบเทียบโครโมโซม Y จากเส้นผมกับลูกหลานสายตรงของครอบครัว Beethoven พบความไม่ตรงกัน ซึ่งบ่งชี้ว่าอาจมี “การเกิดนอกสายสมรส” (extrapair paternity) ในช่วงหลายรุ่นก่อนหน้า นี่เป็นข้อมูลที่ไม่เคยถูกเปิดเผยมาก่อน และอาจเปลี่ยนความเข้าใจเกี่ยวกับประวัติครอบครัวของเขา

ความหมายต่อประวัติศาสตร์และวิทยาศาสตร์
การศึกษานี้ไม่เพียงช่วยไขปริศนาเกี่ยวกับสุขภาพของ Beethoven แต่ยังแสดงให้เห็นถึงศักยภาพของการใช้ DNA โบราณในการทำความเข้าใจบุคคลสำคัญทางประวัติศาสตร์ การค้นพบดังกล่าวยังสะท้อนถึงความซับซ้อนของโรคทางพันธุกรรมและการติดเชื้อที่อาจส่งผลต่อชีวิตและผลงานของศิลปินผู้ยิ่งใหญ่

สรุปสาระสำคัญ
สุขภาพของ Beethoven
พบการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
มีความเสี่ยงทางพันธุกรรมต่อโรคตับและทางเดินอาหาร

การค้นพบใหม่
ไม่พบสาเหตุชัดเจนของการสูญเสียการได้ยิน
พบความไม่ตรงกันในโครโมโซม Y ของสายครอบครัว

ความหมายต่อวิทยาศาสตร์
ใช้ DNA โบราณไขปริศนาทางประวัติศาสตร์
เปิดมุมมองใหม่ต่อชีวิตและผลงานของ Beethoven

ข้อควรระวัง
การตีความข้อมูลพันธุกรรมยังไม่สามารถยืนยันสาเหตุการเสียชีวิตได้ 100%
ความลับด้านสายเลือดอาจสร้างข้อถกเถียงทางประวัติศาสตร์

https://www.sciencealert.com/dna-from-beethovens-hair-reveals-a-surprise-200-years-later

มาตรฐานบัสเก่าแก่กลับมามีชีวิตใหม่

GPIB หรือที่รู้จักกันในชื่อ HP-IB ถูกสร้างขึ้นโดย Hewlett-Packard ในปี 1972 เพื่อเชื่อมต่ออุปกรณ์วัดและเครื่องมือในห้องแล็บเข้ากับคอมพิวเตอร์ มันถูกใช้แพร่หลายในเครื่องมืออย่างออสซิลโลสโคป, มัลติมิเตอร์ และเครื่องวิเคราะห์ตรรกะ ต่อมาได้รับการรับรองเป็นมาตรฐาน IEEE 488 ในปี 1975 และถูกใช้งานในคอมพิวเตอร์ Commodore 64 และ Acorn ด้วย

การเข้าสู่ Linux Kernel
แม้ว่า GPIB จะถูกแทนที่ด้วยมาตรฐานใหม่อย่าง USB และ Ethernet แต่กลุ่มผู้สนใจฮาร์ดแวร์วินเทจยังคงพัฒนาไดรเวอร์ให้ใช้งานได้ ล่าสุดใน Linux Kernel 6.19 ทีมพัฒนาได้ย้าย GPIB ออกจาก staging tree และเข้าสู่ kernel หลักอย่างเป็นทางการ ทำให้การสนับสนุนอุปกรณ์เก่าเหล่านี้มีความเสถียรและใช้งานได้ง่ายขึ้น

ความสำคัญต่อวงการวิจัยและการศึกษา
การที่ GPIB ได้รับการสนับสนุนอย่างเป็นทางการใน Linux หมายความว่าอุปกรณ์วัดเก่า ๆ ที่ยังคงใช้งานอยู่ในห้องแล็บทั่วโลกสามารถเชื่อมต่อกับระบบปฏิบัติการสมัยใหม่ได้โดยตรง สิ่งนี้ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการเปลี่ยนเครื่องมือใหม่ และยังเป็นการอนุรักษ์เทคโนโลยีที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์

ข้อจำกัดและความท้าทาย
แม้จะมีการสนับสนุนแล้ว แต่ GPIB ก็ยังคงเป็นเทคโนโลยีที่ล้าสมัยเมื่อเทียบกับมาตรฐานปัจจุบัน ความเร็วสูงสุดเพียง 8 MB/s และข้อจำกัดด้านระยะทาง (20 เมตร) ทำให้ไม่เหมาะกับงานที่ต้องการประสิทธิภาพสูง อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่ต้องการใช้งานอุปกรณ์วินเทจ มันยังคงเป็นเครื่องมือที่มีค่า

สรุปสาระสำคัญ
การกลับมาของ GPIB
เปิดตัวครั้งแรกโดย HP ในปี 1972
ได้รับรองเป็น IEEE 488 ในปี 1975

การสนับสนุนใน Linux
เข้าสู่ Linux Kernel 6.19 อย่างเป็นทางการ
ช่วยให้ใช้งานอุปกรณ์วินเทจได้ง่ายขึ้น

ความสำคัญ
ลดค่าใช้จ่ายในการเปลี่ยนเครื่องมือใหม่
อนุรักษ์เทคโนโลยีเก่าแก่ในห้องแล็บ

ข้อจำกัด
ความเร็วสูงสุดเพียง 8 MB/s
ระยะทางจำกัดเพียง 20 เมตร

https://www.tomshardware.com/peripherals/cables-connectors/53-years-later-bus-standard-launched-by-hp-in-1972-gets-stable-linux-driver-general-purpose-interface-bus-has-blistering-8-mb-s-of-bandwidth

ข่าว: VPN หลายเจ้าโฆษณาเกินจริง ตำแหน่งเซิร์ฟเวอร์ไม่ตรงกับความจริง

การศึกษาล่าสุดจาก IPinfo วิเคราะห์ VPN 20 ราย พบว่า 17 รายมีการ mismatch ระหว่างประเทศที่โฆษณากับประเทศที่ทราฟฟิกออกจริง โดยบางเจ้าอ้างว่ามีเซิร์ฟเวอร์กว่า 100 ประเทศ แต่แท้จริงแล้วใช้เพียงไม่กี่ศูนย์ข้อมูลในสหรัฐฯ และยุโรป การตรวจสอบกว่า 150,000 IP พบว่ามีถึง 38 ประเทศที่เป็น “virtual-only” คือมีชื่ออยู่ในรายการ แต่ไม่เคยมีการเชื่อมต่อจริงเลย

Virtual Location: ภาพลวงตาของการเชื่อมต่อ
ตัวอย่างเช่น VPN ที่ให้ผู้ใช้เลือก “Bahamas” หรือ “Somalia” แต่การวัด latency และ routing แสดงว่าทราฟฟิกจริงออกจากสหรัฐฯ หรือยุโรป การตั้งค่าเช่นนี้ทำให้ผู้ใช้เข้าใจผิดว่าตัวเองอยู่ในประเทศที่เลือก ทั้งที่จริงแล้วไม่ใช่ การพึ่งพาเพียงข้อมูล self-declared ของผู้ให้บริการยิ่งทำให้ฐานข้อมูล IP อื่น ๆ ติดตามผิดพลาดไปด้วย

ความเสี่ยงด้านความปลอดภัยจาก VPN
นอกจากปัญหาการโฆษณาเกินจริงแล้ว ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยเตือนว่า VPN ยังมีช่องโหว่หลายประการ เช่น การโจมตีแบบ Man-in-the-Middle หากเซิร์ฟเวอร์ถูกเจาะ, การรั่วไหลของข้อมูล (IP/DNS leaks), การใช้โปรโตคอลเข้ารหัสที่อ่อนแอ, หรือแม้แต่การเจอผู้ให้บริการ VPN ที่แฝงมัลแวร์และขายข้อมูลผู้ใช้ต่อไป ความเสี่ยงเหล่านี้ทำให้การเลือก VPN ที่น่าเชื่อถือเป็นเรื่องสำคัญมาก

บทเรียนสำหรับผู้ใช้
รายงานนี้ไม่ใช่การบอกว่า VPN ทั้งหมด “ไม่ดี” แต่ชี้ให้เห็นว่า ผู้ใช้ควรตรวจสอบความโปร่งใสของผู้ให้บริการ เช่น การระบุว่าเซิร์ฟเวอร์ใดเป็น virtual, มีการทดสอบ latency จริงหรือไม่ และมีนโยบายไม่เก็บ log ที่ชัดเจนหรือเปล่า การใช้ VPN ที่มีมาตรฐานเข้ารหัสแข็งแรงและมีชื่อเสียงด้านความโปร่งใส จะช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มความมั่นใจในการใช้งาน

สรุปเป็นหัวข้อ
ผลการศึกษา VPN
17 จาก 20 ผู้ให้บริการมีตำแหน่งเซิร์ฟเวอร์ไม่ตรงกับที่โฆษณา
พบ 38 ประเทศที่เป็น “virtual-only” ไม่มีเซิร์ฟเวอร์จริง

ตัวอย่าง Virtual Location
Bahamas ที่แท้จริงเชื่อมต่อจากสหรัฐฯ
Somalia ที่แท้จริงเชื่อมต่อจากฝรั่งเศสและสหราชอาณาจักร

ผู้ให้บริการที่ตรวจสอบแล้วตรงจริง
Mullvad, IVPN และ Windscribe ไม่มี mismatch

ความเสี่ยงด้านความปลอดภัย
Man-in-the-Middle Attack หากเซิร์ฟเวอร์ถูกเจาะ
การรั่วไหลของข้อมูล (IP/DNS leaks)
VPN ปลอมที่แฝงมัลแวร์และขายข้อมูลผู้ใช้
โปรโตคอลเข้ารหัสที่อ่อนแอ ทำให้ถูกเจาะได้ง่าย

คำเตือนสำหรับผู้ใช้
อย่าเลือก VPN เพียงเพราะจำนวนประเทศที่โฆษณา
ตรวจสอบนโยบายความโปร่งใสและการไม่เก็บ log ก่อนใช้งาน

https://ipinfo.io/blog/vpn-location-mismatch-report

AI Moderation กำลังทำลายระบบนิเวศ Creator

บทความนี้เล่าถึงปัญหาที่ YouTube ใช้ระบบ AI ตรวจสอบคอนเทนต์มากขึ้น จนทำให้วิดีโอสอนเทคนิคและช่องใหญ่ ๆ ถูกลบหรือปิดโดยไม่ชัดเจน การอุทธรณ์ก็เหมือนถูกตัดสินแบบอัตโนมัติ สร้างความไม่มั่นใจและบั่นทอนระบบนิเวศของผู้สร้างคอนเทนต์

YouTube อ้างว่าการตรวจสอบคอนเทนต์เป็นการผสมผสานระหว่าง “มนุษย์และระบบอัตโนมัติ” แต่หลายเหตุการณ์ชี้ว่า การลบวิดีโอและการปฏิเสธอุทธรณ์เกิดขึ้นเร็วผิดปกติ จนดูเหมือนเป็นการตัดสินใจโดย AI ทั้งหมด ตัวอย่างเช่น วิดีโอสอนติดตั้ง Windows 11 บนเครื่องที่ไม่รองรับถูกลบว่า “อันตราย” ทั้งที่เป็นเพียงคู่มือเชิงเทคนิค

ผลกระทบต่อผู้สร้างคอนเทนต์
ช่องใหญ่ถูกปิดโดยไม่ชัดเจน เช่น Enderman ที่ถูกเชื่อมโยงผิดกับบัญชีอื่นที่เคยโดนแบน
ความเปราะบางทางเศรษฐกิจ: การโดน strike เพียงครั้งเดียวอาจทำให้รายได้หายและผู้สนับสนุนถอนตัว
ความเหนื่อยล้าในการอุทธรณ์: เมื่อระบบอุทธรณ์ดูเหมือนอัตโนมัติ ผู้สร้างหลายคนเลิกพยายามและหันไปหลีกเลี่ยงหัวข้อเสี่ยงแทน

ปัญหาที่ซ่อนอยู่
AI มักตีความคำอย่าง “bypass” หรือ “workaround” ว่าเป็นสัญญาณเสี่ยง ทำให้ คอนเทนต์การศึกษาโดนลงโทษ ทั้งที่ไม่ได้ละเมิดลิขสิทธิ์หรือกฎจริง ๆ ขณะเดียวกัน คอนเทนต์คุณภาพต่ำที่สร้างด้วย AI กลับยังคงผ่านการตรวจสอบและปรากฏใน feed ของผู้ใช้ สะท้อนว่า สัญญาณการบังคับใช้กลับหัวกลับหาง

ทางออกที่เสนอ
ผู้เขียนแนะนำว่า YouTube ควร:
ออกนโยบายละเอียดสำหรับวิดีโอสอนที่เกี่ยวกับการตั้งค่า OS หรือเฟิร์มแวร์
เพิ่มขั้นตอนอุทธรณ์ที่มีมนุษย์ตรวจสอบจริง พร้อมหลักฐานการตัดสินใจ
แยกนโยบาย “การกระทำอันตราย” ออกจาก “การปรับแต่งซอฟต์แวร์”
ทำให้เครื่องมือแนะนำหัวข้อของ Creator สอดคล้องกับนโยบายบังคับใช้

สรุปเป็นหัวข้อ
เหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
วิดีโอสอน Windows 11 ถูกลบว่า “อันตราย”
ช่องใหญ่ถูกปิดโดยการเชื่อมโยงผิด

ผลกระทบต่อ Creator
รายได้และผู้สนับสนุนหายไปเมื่อโดน strike
ผู้สร้างเลิกอุทธรณ์เพราะระบบดูเหมือนอัตโนมัติ

ปัญหาที่ซ่อนอยู่
คำอย่าง “bypass” ทำให้คอนเทนต์การศึกษาถูกลงโทษ
คอนเทนต์ AI คุณภาพต่ำยังผ่านการตรวจสอบ

ทางออกที่เสนอ
ออกนโยบายละเอียดสำหรับวิดีโอสอน OS/เฟิร์มแวร์
เพิ่มการตรวจสอบอุทธรณ์โดยมนุษย์จริง
แยกนโยบาย “อันตราย” ออกจาก “การปรับแต่งซอฟต์แวร์”

ข้อควรระวัง
ความไม่โปร่งใสทำให้ผู้สร้างไม่มั่นใจ
ระบบอัตโนมัติอาจลงโทษคอนเทนต์ที่ไม่ผิดจริง
เสี่ยงต่อการทำให้คอนเทนต์คุณภาพหายไปจากแพลตฟอร์ม

https://itsfoss.com/news/youtubes-ai-mod-enshittification/

หนอนริบบิ้นอายุยืนที่สุดในโลก

หนอนริบบิ้นสายพันธุ์ Baseodiscus punnetti ที่ชื่อเล่นว่า “B” กลายเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีอายุมากที่สุดในกลุ่ม Nemertea เท่าที่เคยบันทึกได้ โดยมีอายุราว 26–30 ปี การค้นพบนี้ช่วยเปิดมุมมองใหม่ต่อการศึกษาความยืนยาวของสัตว์ทะเล

นักชีววิทยา Jon Allen จากมหาวิทยาลัย William & Mary ได้เลี้ยงหนอนริบบิ้นชื่อ “B” มาตั้งแต่ปี 2005 หลังจากได้รับมาจากมหาวิทยาลัย North Carolina ปัจจุบันการวิเคราะห์ทางพันธุกรรมและการติดตามพฤติกรรมบ่งชี้ว่า B มีอายุอย่างน้อย 26 ปี และอาจใกล้ 30 ปี ซึ่งทำให้มันเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีอายุมากที่สุดในกลุ่ม Nemertea ที่เคยมีการบันทึก

ความสำคัญทางวิทยาศาสตร์
ก่อนหน้านี้ ข้อมูลอายุของหนอนริบบิ้นแทบไม่มีการบันทึกเลย โดยตัวที่เคยมีรายงานมากที่สุดมีอายุเพียง 3 ปี การค้นพบนี้จึงเพิ่มขอบเขตความรู้ขึ้นถึงสิบเท่า และชี้ให้เห็นว่าหนอนริบบิ้นอาจมีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศทะเลในฐานะนักล่าที่มีอายุยืนยาวกว่าที่เคยเข้าใจ

การเดินทางของ “B”
ตลอดสองทศวรรษที่ผ่านมา B ได้เดินทางไปหลายแห่งในสหรัฐฯ ตั้งแต่รัฐวอชิงตันไปจนถึงเวอร์จิเนีย โดยถูกเลี้ยงในตู้ที่มีดินโคลนเพื่อให้มันเคลื่อนไหวอย่างเป็นธรรมชาติ การดูแลอย่างต่อเนื่องทำให้สามารถติดตามพฤติกรรมและสุขภาพของมันได้อย่างละเอียด

ความหมายต่อการวิจัยอนาคต
การค้นพบนี้ไม่เพียงแต่เติมเต็มช่องว่างความรู้เกี่ยวกับอายุขัยของสัตว์ทะเล แต่ยังอาจช่วยนักวิทยาศาสตร์เข้าใจกลไกความยืนยาวของสิ่งมีชีวิต และนำไปสู่การศึกษาด้านชีววิทยาการชราภาพ รวมถึงการประเมินผลกระทบทางนิเวศวิทยาของสัตว์นักล่าที่มีอายุยืน

สรุปเป็นหัวข้อ
การค้นพบหนอนริบบิ้นอายุยืน
“B” มีอายุราว 26–30 ปี
เป็นสิ่งมีชีวิตที่อายุมากที่สุดในกลุ่ม Nemertea

ความสำคัญทางวิทยาศาสตร์
เพิ่มข้อมูลอายุขัยจาก 3 ปีเป็น 30 ปี
ชี้ให้เห็นบทบาทใหม่ในระบบนิเวศทะเล

การเดินทางและการเลี้ยงดู
ถูกเลี้ยงตั้งแต่ปี 2005 ในหลายรัฐของสหรัฐฯ
ใช้ตู้ดินโคลนเพื่อจำลองสภาพธรรมชาติ

ความหมายต่ออนาคตการวิจัย
เปิดทางสู่การศึกษาเรื่องความยืนยาวของสิ่งมีชีวิต
อาจช่วยทำความเข้าใจชีววิทยาการชราภาพ

ข้อควรระวังและข้อจำกัด
ข้อมูลอายุยังคงเป็นการประมาณ ไม่ใช่วันเกิดที่แน่นอน
การเลี้ยงในสภาพแวดล้อมควบคุมอาจไม่สะท้อนธรรมชาติทั้งหมด
ยังต้องการการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อยืนยันความยืนยาวในสายพันธุ์อื่น

https://www.sciencealert.com/this-insanely-long-ribbon-worm-turns-out-to-be-the-oldest-on-record

หนูนักล่าในโลกเสมือน Doom

โครงการฝึกหนูให้เล่นเกม Doom ก้าวหน้าไปอีกขั้น หนูสามารถ “ยิงศัตรู” ได้แล้วผ่านระบบ VR ที่ใช้จอ AMOLED โอบรอบ พร้อมกลไกตอบสนองที่ซับซ้อนขึ้น ถือเป็นการทดลองที่ผสมผสานวิศวกรรม ฮาร์ดแวร์ และพฤติกรรมสัตว์อย่างน่าสนใจ

การทดลองที่เริ่มต้นตั้งแต่ปี 2021 โดยนักประสาทวิศวกร Viktor Tóth ได้สร้างความฮือฮาเมื่อหนูถูกฝึกให้เคลื่อนที่ในเกม Doom II ผ่านการใช้ลูกบอลทรงกลมและจอภาพ VR แบบโอบรอบ ล่าสุดระบบถูกพัฒนาให้หนูสามารถ “ยิง” ศัตรูได้ด้วยการกดกลไกที่เชื่อมโยงกับการเคลื่อนไหวของร่างกาย ถือเป็นการยกระดับจากการเดินไปมาในฉากสู่การมีปฏิสัมพันธ์กับกลไกเกมจริง ๆ

วิทยาศาสตร์เบื้องหลังการทดลอง
การฝึกใช้หลักการ operant conditioning หรือการให้รางวัลเมื่อสัตว์ทำพฤติกรรมที่ถูกต้อง เช่น น้ำหวานผสมที่ถูกจ่ายออกมาเมื่อหนูเดินหรือยิงถูกเป้าหมาย ระบบยังเพิ่มการตอบสนองทางกายภาพ เช่นการเป่าลมเบา ๆ ที่จมูกเพื่อบอกว่าหนูชนกำแพงในเกม วิธีนี้ช่วยให้สัตว์เรียนรู้ได้เร็วขึ้นโดยไม่ต้องพึ่งการลองผิดลองถูกเพียงอย่างเดียว

ฮาร์ดแวร์และการออกแบบ
การทดลองใช้จอ AMOLED แบบโค้งที่โอบรอบสายตาของหนู ทำให้ภาพเสมือนสมจริงมากขึ้น พร้อมลูกบอลทรงกลมที่ทำหน้าที่เป็น “ลู่วิ่ง” ให้หนูเคลื่อนไหวในเกม การออกแบบนี้ยังคงเป็นแบบเปิด (open-source) เพื่อให้นักวิจัยและผู้สนใจสามารถนำไปต่อยอดได้ ถือเป็นการผสมผสานระหว่างงานวิศวกรรม DIY และการวิจัยเชิงประสาทวิทยา

ความหมายต่ออนาคตการวิจัย
แม้หนูจะไม่ได้เข้าใจเกม Doom ในเชิงกลยุทธ์ แต่การทดลองนี้แสดงให้เห็นว่า เกมเอนจิน สามารถเป็นแพลตฟอร์มราคาถูกและยืดหยุ่นสำหรับการศึกษาพฤติกรรมสัตว์ในโลกเสมือน การเปิดประตูสู่การทดลองใหม่ ๆ เช่นการใช้ VR เพื่อศึกษาการตัดสินใจ การเรียนรู้ หรือแม้แต่การพัฒนาอินเตอร์เฟซสมอง-เครื่องจักรในอนาคต

สรุปเป็นหัวข้อ
ความก้าวหน้าของโครงการฝึกหนูเล่น Doom
หนูสามารถเคลื่อนไหวและยิงศัตรูในเกมได้จริง
ใช้ระบบ VR จอ AMOLED โอบรอบสายตา

วิธีการฝึกและการตอบสนอง
ใช้การให้รางวัลด้วยน้ำหวานเมื่อทำถูกต้อง
ใช้การเป่าลมเบา ๆ เพื่อบอกการชนกำแพง

ฮาร์ดแวร์และการออกแบบระบบ
ลูกบอลทรงกลมทำหน้าที่เป็นลู่วิ่ง
ระบบเปิด (open-source) ให้นำไปต่อยอดได้

ความหมายต่อการวิจัยอนาคต
เกมเอนจินเป็นแพลตฟอร์มราคาถูกและยืดหยุ่น
เปิดทางสู่การศึกษาอินเตอร์เฟซสมอง-เครื่องจักร

ข้อควรระวังและข้อจำกัด
หนูไม่ได้เข้าใจเกมในเชิงกลยุทธ์หรือเป้าหมายจริง
การฝึกใช้เวลานานและต้องการการออกแบบที่ซับซ้อน
อาจมีข้อถกเถียงด้านจริยธรรมการใช้สัตว์ทดลอง

https://www.tomshardware.com/virtual-reality/rats-are-still-being-taught-to-play-doom-now-with-a-curved-amoled-and-a-shoot-button

กาสิโนพนมเปญ ใต้ทุนมาเลเซีย

การแข่งขันกีฬาซีเกมส์ครั้งที่ 33 ที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพ มีประเด็นนักกีฬาทีมชาติกัมพูชาสวมเสื้อแจ็กเก็ตที่มีโลโก้กาสิโน "NAGAWORLD" อยู่บนหน้าอกด้านซ้ายใต้ธงชาติกัมพูชา แม้นายก้องศักด ยอดมณี ผู้ว่าการการกีฬาแห่งประเทศไทย จะให้ตรวจสอบว่าเข้าข่ายโฆษณาการพนันตามกฎหมายไทยหรือไม่ แต่นักกีฬาและเจ้าหน้าที่กัมพูชารวม 137 คน ถอนตัวออกจากการแข่งขันเสียก่อน สิ่งที่ซ่อนอยู่ภายในเรื่องนี้คือ นากาเวิลด์ เป็นกาสิโนหนึ่งเดียวในกรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา ที่นายทุนเป็นชาวมาเลเซีย

นากาเวิลด์ ก่อตั้งโดย นายเฉิน ลิบ เกียง (Chen Lip Keong) นักธุรกิจชาวมาเลเซียเชื้อสายจีน เกิดในครอบครัวผู้อพยพจากจีนรุ่นที่ 2 เติบโตที่เหมืองแร่ดีบุกบนหุบเขาคินตา ทางตอนกลางของมาเลเซีย จบการศึกษาด้านการแพทย์จากมหาวิทยาลัยมาลายา เริ่มต้นเป็นแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป แต่กลับสนใจทำธุรกิจอสังหาริมทรัพย์และผลิตชิ้นส่วนการบิน ต่อมาในปี 2533 นายเฉินไปกัมพูชาเพื่อสำรวจน้ำมันในอ่าวไทย แต่เมื่อรัฐบาลกัมพูชาเปิดประมูลใบอนุญาตกาสิโน เขากลับคว้าใบอนุญาตนั้นมาได้

นายเฉินจัดตั้งกาสิโนเมื่อปี 2538 โดยใช้เรือเช่าตามแม่น้ำบาสัก (Bassac River) ซึ่งเป็นสาขาของแม่น้ำโขง ใกล้กับพระบรมราชวังจตุมุขสิริมงคล (พระราชวังหลวง) ในกรุงพนมเปญ กระทั่งได้ซื้อที่ดินและก่อสร้างอาคารนากาเวิลด์ ย้ายมาอยู่ที่ตั้งปัจจุบันในปี 2546 จากนั้นในปี 2549 บริษัทนากาคอร์ปฯ (NagaCorp) ที่จัดตั้งขึ้นในหมู่เกาะเคย์แมนเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกง และขยายอาคารหลังที่สองในปี 2560 โดยมีนากาซิตี้วอล์ก (Naga City Walk) เป็นทางเชื่อมใต้ดิน

กาสิโนแห่งนี้ได้รับใบอนุญาตถึงปี 2608 โดยผูกขาดเพียงรายเดียวในรัศมี 200 กิโลเมตร ถึงปี 2588 ประกอบด้วยโรงแรม 1,658 ห้อง ภัตตาคารและไนต์คลับ 20 แห่ง สปา 2 แห่ง ศูนย์การค้าใต้ดิน ร้านค้าปลอดภาษีจาก China Duty Free Group สถานที่จัดประชุมสัมมนา (MICE) รองรับผู้เข้าร่วมประชุม 1,000 คน และโรงละคร NABA ความจุ 2,000 ที่นั่ง

นายเฉินถูกจัดให้เป็นมหาเศรษฐีมาเลเซียอันดับ 7 จากการจัดอันดับของนิตยสารฟอร์บส์เมื่อเดือน พ.ค. 2566 ด้วยมูลค่าทรัพย์สินสุทธิ 2.8 พันล้านเหรียญสหรัญฯ เขาเคยมีโครงการก่อตั้งกาสิโนอีกแห่งในเมืองวลาดิโวสต็อก ประเทศรัสเซีย แต่กลับระงับการก่อสร้างอย่างไม่มีกำหนด เนื่องจากสงครามรัสเซีย-ยูเครน

นายเฉินเสียชีวิตที่สหรัฐอเมริกาเมื่อวันที่ 8 ธ.ค. 2566 เนื่องจากอาการเจ็บป่วย รวมอายุได้ 75 ปี ส่งมอบอำนาจให้แก่นายเฉิน ยี่ ฟอน (Chen Yiy Fon) ลูกชายเป็นประธานเจ้าหน้าที่บริหารกลุ่มคนใหม่

#Newskit

EFF เปิดตัว Age Verification Hub ต่อต้านกฎหมายตรวจสอบอายุออนไลน์

EFF ประกาศเปิดตัว Age Verification Hub ซึ่งเป็นศูนย์รวมข้อมูลและทรัพยากรที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายการตรวจสอบอายุออนไลน์ที่กำลังถูกผลักดันในหลายประเทศ โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ประชาชน, นักวิชาการ, นักกฎหมาย และผู้กำหนดนโยบายเข้าใจผลกระทบที่แท้จริงของมาตรการเหล่านี้.

องค์กรเตือนว่ากฎหมายตรวจสอบอายุออนไลน์มักถูกอ้างว่าเพื่อปกป้องเยาวชนจากเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม แต่ในทางปฏิบัติกลับสร้างความเสี่ยงต่อ ความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้ เนื่องจากต้องมีการเก็บข้อมูลส่วนบุคคล เช่น บัตรประชาชนหรือข้อมูลชีวมิติ ซึ่งอาจถูกนำไปใช้ในทางที่ผิดหรือรั่วไหล.

EFF ยังชี้ว่ามาตรการดังกล่าวอาจนำไปสู่การ เซ็นเซอร์เนื้อหาออนไลน์ และการจำกัดเสรีภาพในการเข้าถึงข้อมูล โดยเฉพาะสำหรับกลุ่มที่ต้องการเข้าถึงข้อมูลด้านสุขภาพ, การศึกษา, หรือสิทธิพลเมือง ซึ่งอาจถูกบล็อกโดยระบบตรวจสอบอายุที่เข้มงวดเกินไป.

Age Verification Hub จึงถูกสร้างขึ้นเพื่อเป็นเครื่องมือในการให้ความรู้, สนับสนุนการวิจัย, และเป็นฐานข้อมูลสำหรับผู้ที่ต้องการต่อสู้กับกฎหมายที่ถูกมองว่า “misguided” หรือผิดทิศทาง โดยเน้นการปกป้องสิทธิขั้นพื้นฐานของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตทั่วโลก.

สรุปประเด็นสำคัญ
EFF เปิดตัว Age Verification Hub
เป็นศูนย์รวมข้อมูลและทรัพยากรเกี่ยวกับกฎหมายตรวจสอบอายุออนไลน์
สนับสนุนประชาชนและนักวิชาการในการทำความเข้าใจผลกระทบ

ปัญหาของกฎหมายตรวจสอบอายุ
เสี่ยงต่อการละเมิดความเป็นส่วนตัวจากการเก็บข้อมูลส่วนบุคคล
อาจนำไปสู่การเซ็นเซอร์และจำกัดเสรีภาพในการเข้าถึงข้อมูล

เป้าหมายของ Hub
ให้ความรู้และสนับสนุนการวิจัย
เป็นฐานข้อมูลสำหรับการต่อสู้กับกฎหมายที่ผิดทิศทาง

ข้อกังวลและคำเตือน
การตรวจสอบอายุอาจทำให้ข้อมูลส่วนบุคคลรั่วไหลหรือถูกนำไปใช้ในทางที่ผิด
ระบบที่เข้มงวดเกินไปอาจบล็อกการเข้าถึงข้อมูลสำคัญ เช่น สุขภาพและสิทธิพลเมือง

https://www.eff.org/press/releases/eff-launches-age-verification-hub-resource-against-misguided-laws

UK House of Lords พยายามห้ามเยาวชนใช้ VPN

รายงานจาก Alec Muffett ระบุว่า สภาขุนนางแห่งสหราชอาณาจักร (UK House of Lords) กำลังพิจารณากฎหมายที่มีเป้าหมายห้ามเยาวชนอายุต่ำกว่า 16 ปีใช้ VPN (Virtual Private Network) โดยให้เหตุผลว่าเป็นการป้องกันการเข้าถึงเนื้อหาที่ไม่เหมาะสมและการใช้งานอินเทอร์เน็ตที่อาจเสี่ยงต่อความปลอดภัย.

อย่างไรก็ตาม นักวิจารณ์จำนวนมากมองว่ามาตรการนี้เป็นการ ละเมิดเสรีภาพดิจิทัล และอาจทำให้เยาวชนสูญเสียเครื่องมือสำคัญในการปกป้องความเป็นส่วนตัวออนไลน์. VPN ถือเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยเข้ารหัสการเชื่อมต่อและป้องกันการสอดส่องจากบุคคลที่สาม รวมถึงช่วยให้ผู้ใช้เข้าถึงข้อมูลที่ถูกจำกัดทางภูมิศาสตร์.

การห้ามใช้ VPN อาจส่งผลกระทบต่อการเรียนรู้และการเข้าถึงข้อมูลของเยาวชน โดยเฉพาะในยุคที่การศึกษาและการสื่อสารจำนวนมากอาศัยแพลตฟอร์มออนไลน์. นอกจากนี้ยังมีความกังวลว่า กฎหมายลักษณะนี้อาจถูกใช้เป็น ข้ออ้างในการควบคุมอินเทอร์เน็ต และเปิดทางให้เกิดการเซ็นเซอร์มากขึ้น.

นักเคลื่อนไหวด้านสิทธิ์ดิจิทัลเตือนว่า หากกฎหมายนี้ผ่าน อาจเป็น แบบอย่างที่อันตราย ซึ่งประเทศอื่น ๆ อาจนำไปใช้ตาม และจะกระทบต่อสิทธิขั้นพื้นฐานของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตทั่วโลก.

สรุปประเด็นสำคัญ
ข้อเสนอจาก UK House of Lords
ห้ามเยาวชนอายุต่ำกว่า 16 ปีใช้ VPN
อ้างเหตุผลด้านความปลอดภัยและการป้องกันเนื้อหาไม่เหมาะสม

บทบาทของ VPN
ช่วยเข้ารหัสการเชื่อมต่อและปกป้องความเป็นส่วนตัว
ใช้เข้าถึงข้อมูลที่ถูกจำกัดทางภูมิศาสตร์

ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น
เยาวชนสูญเสียเครื่องมือปกป้องข้อมูลออนไลน์
กระทบต่อการเรียนรู้และการเข้าถึงข้อมูล

ข้อกังวลและคำเตือน
อาจเป็นการละเมิดเสรีภาพดิจิทัลและเปิดทางให้เกิดการเซ็นเซอร์
หากผ่านกฎหมาย อาจเป็นแบบอย่างที่ประเทศอื่นนำไปใช้ตาม

https://alecmuffett.com/article/134925

"กรุ๊ปเลือดกับความเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง"

งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Neurology วิเคราะห์ข้อมูลจากกว่า 48 งานวิจัย รวมผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองกว่า 17,000 คน และกลุ่มควบคุมเกือบ 600,000 คน ผลการศึกษาพบว่า ผู้ที่มีกรุ๊ปเลือด A มีโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดสมองก่อนอายุ 60 ปีสูงขึ้น 16% เมื่อเทียบกับคนกรุ๊ปอื่น ในขณะที่ผู้ที่มีกรุ๊ป O กลับมีความเสี่ยงต่ำลงราว 12%

กลไกที่อาจเกี่ยวข้อง
นักวิจัยยังไม่สามารถระบุชัดเจนว่าทำไมกรุ๊ปเลือด A จึงสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่สูงขึ้น แต่คาดว่าเกี่ยวข้องกับ ปัจจัยการแข็งตัวของเลือด เช่น เกล็ดเลือดและโปรตีนที่หมุนเวียนในหลอดเลือด ซึ่งอาจทำให้เกิดการอุดตันได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะในคนอายุน้อยที่โรคหลอดเลือดสมองมักไม่ได้เกิดจากไขมันสะสมในหลอดเลือดเหมือนในผู้สูงอายุ

ความแตกต่างตามอายุและภูมิภาค
การศึกษาเปรียบเทียบผู้ที่เกิดโรคหลอดเลือดสมองก่อนและหลังอายุ 60 ปี พบว่า ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นในกรุ๊ป A มีผลเฉพาะในวัยหนุ่มสาวเท่านั้น ส่วนผู้สูงอายุไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ นอกจากนี้ กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นชาวยุโรปและอเมริกาเหนือ ทำให้ยังต้องการงานวิจัยเพิ่มเติมในประชากรที่หลากหลายมากขึ้น

ข้อควรระวังและการตีความ
แม้ผลการศึกษาจะน่าสนใจ แต่ผู้เชี่ยวชาญย้ำว่า ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นในกรุ๊ป A มีขนาดเล็ก จึงไม่จำเป็นต้องมีการตรวจคัดกรองพิเศษสำหรับคนกรุ๊ปนี้ การป้องกันโรคหลอดเลือดสมองยังคงขึ้นอยู่กับปัจจัยสำคัญ เช่น การควบคุมความดันโลหิต การเลิกบุหรี่ และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

สรุปประเด็นสำคัญ
กรุ๊ปเลือดสัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง
กรุ๊ป A เสี่ยงสูงขึ้น 16% ก่อนอายุ 60 ปี
กรุ๊ป O เสี่ยงต่ำลง 12%

กลไกอาจเกี่ยวข้องกับการแข็งตัวของเลือด
เกล็ดเลือดและโปรตีนในหลอดเลือดมีบทบาทสำคัญ

ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นพบเฉพาะในวัยหนุ่มสาว
ผู้สูงอายุไม่พบความแตกต่างชัดเจน

งานวิจัยต้องการข้อมูลจากประชากรที่หลากหลายมากขึ้น
ปัจจุบันตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นชาวยุโรปและอเมริกาเหนือ

ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นในกรุ๊ป A มีขนาดเล็ก
ไม่จำเป็นต้องตรวจคัดกรองพิเศษ

ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญยังคงเป็นพฤติกรรมและสุขภาพทั่วไป
ความดันโลหิตสูง การสูบบุหรี่ และการไม่ออกกำลังกาย

https://www.sciencealert.com/your-blood-type-affects-your-risk-of-early-stroke-study-reveals

"การนอนหลับ: กุญแจสำคัญของอายุยืนยาว"

งานวิจัยจาก Oregon Health & Science University (OHSU) ระหว่างปี 2019–2025 พบว่า การนอนหลับไม่เพียงพอเป็นตัวแปรที่สัมพันธ์กับอายุขัยสั้นลงอย่างชัดเจน โดยมีความเชื่อมโยงที่แรงกว่าการรับประทานอาหารหรือการออกกำลังกายเสียอีก และมีเพียงการสูบบุหรี่เท่านั้นที่มีผลรุนแรงกว่า การนอนน้อยกว่า 7 ชั่วโมงต่อคืนถูกจัดว่าเป็น “การนอนหลับไม่เพียงพอ” และมีผลต่อสุขภาพในระยะยาว

ผลกระทบต่อสมองและร่างกาย
การขาดการนอนหลับเพียงคืนเดียวสามารถกระทบต่อระบบประสาทและภูมิคุ้มกันได้ทันที ในระยะยาวยังสัมพันธ์กับโรคอ้วนและเบาหวาน ซึ่งเป็นปัจจัยที่ลดอายุขัยลงอย่างมีนัยสำคัญ นักวิจัยชี้ว่า การนอนหลับที่ดีช่วยให้สมองฟื้นฟูวงจรการทำงานและร่างกายสร้างภูมิคุ้มกัน ทำให้สุขภาพโดยรวมแข็งแรงขึ้น

ข้อมูลเชิงสังคมและเศรษฐกิจ
ผลการศึกษาในหลายรัฐของสหรัฐฯ แสดงให้เห็นว่า พื้นที่ที่ประชากรนอนหลับไม่เพียงพอมีอายุขัยเฉลี่ยต่ำกว่า ไม่ว่าจะเป็นเมืองใหญ่หรือชนบท ข้อมูลนี้สะท้อนว่าการนอนหลับไม่ใช่เรื่องของรายได้หรือสถานะทางสังคม แต่เป็นปัจจัยพื้นฐานที่ทุกคนต้องให้ความสำคัญ

พฤติกรรมยุคดิจิทัลและการแก้ไข
นักวิจัยแนะนำให้เลี่ยงพฤติกรรม “doomscrolling” ก่อนนอน และหันมาใช้กิจกรรมผ่อนคลาย เช่น โยคะหรือไทเก็ก เพื่อปรับคุณภาพการนอน การนอน 7–9 ชั่วโมงต่อคืนถูกยืนยันว่าเป็นมาตรฐานที่เหมาะสมที่สุดต่อสุขภาพและอายุขัย

สรุปประเด็นสำคัญ
การนอนหลับเพียงพอสัมพันธ์กับอายุขัยที่ยืนยาว
นอน 7–9 ชั่วโมงต่อคืนเป็นมาตรฐานที่แนะนำ

ผลกระทบของการนอนต่อสุขภาพมีมากกว่าการออกกำลังกายและอาหาร
มีเพียงการสูบบุหรี่ที่มีผลรุนแรงกว่า

การนอนหลับช่วยฟื้นฟูสมองและระบบภูมิคุ้มกัน
ลดความเสี่ยงโรคอ้วนและเบาหวาน

พื้นที่ที่ประชากรนอนน้อยมีอายุขัยเฉลี่ยต่ำกว่า
ไม่ขึ้นกับรายได้หรือสถานะทางสังคม

การนอนหลับไม่เพียงพอเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเรื้อรัง
โรคอ้วน เบาหวาน และโรคหัวใจ

พฤติกรรมดิจิทัล เช่น doomscrolling ทำให้คุณภาพการนอนลดลง
ส่งผลต่อสมอง ภูมิคุ้มกัน และสุขภาพจิต

https://www.sciencealert.com/one-critical-factor-predicts-longevity-better-than-diet-or-exercise-study-says

การใช้ AI วิเคราะห์ย้อนหลัง Hacker News

Andrej Karpathy ได้ทดลองสร้างโปรเจกต์ที่ชื่อว่า HN Time Capsule โดยใช้โมเดล GPT 5.1 Thinking เพื่อวิเคราะห์กระทู้และคอมเมนต์บน Hacker News เมื่อ 10 ปีก่อน (ปี 2015) แล้วให้คะแนนความ “แม่นยำ” ของการคาดการณ์ในอดีตเมื่อเทียบกับสิ่งที่เกิดขึ้นจริงในปัจจุบัน แนวคิดนี้เกิดขึ้นจากการที่เขาเห็นโพสต์ที่ Gemini 3 สร้างหน้าแรกของ HN แบบ “หลอนอนาคต” และทำให้เขาสนใจลองวิเคราะห์อดีตด้วยวิธีที่เป็นระบบ

การสร้าง Time Capsule ของบทสนทนาออนไลน์
Karpathy ได้ดึงข้อมูลหน้าแรกของ Hacker News ตลอดเดือนธันวาคม 2015 (รวมกว่า 930 บทความและคอมเมนต์) แล้วส่งให้ GPT วิเคราะห์ใน 6 มิติ เช่น สรุปบทความ, สิ่งที่เกิดขึ้นจริง, มอบรางวัล “คอมเมนต์แม่นที่สุด” และ “ผิดที่สุด”, รวมถึงให้คะแนนความน่าสนใจของบทสนทนาในอดีต ผลลัพธ์ถูกนำเสนอในรูปแบบเว็บเพจที่อ่านง่าย พร้อม “Hall of Fame” สำหรับผู้แสดงความเห็นที่แม่นยำที่สุด

AI กับการย้อนมองพฤติกรรมมนุษย์
สิ่งที่น่าสนใจคือแนวคิดที่ว่า “อนาคต AI กำลังเฝ้ามองเรา” เพราะเมื่อการประมวลผลราคาถูกลง การวิเคราะห์ย้อนหลังพฤติกรรมมนุษย์ในโลกออนไลน์จะกลายเป็นเรื่องง่ายและฟรี นั่นหมายความว่าความเห็นหรือการกระทำที่เราทำวันนี้อาจถูกตรวจสอบอย่างละเอียดในอนาคต การทดลองนี้จึงไม่ใช่แค่เรื่องสนุก แต่ยังสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงเชิงสังคมและจริยธรรมที่ AI นำมา

บริบทเพิ่มเติมจากวงการ AI และสังคม
แนวคิด “grading hindsight” ยังเชื่อมโยงกับการใช้ AI ในการศึกษาประวัติศาสตร์ดิจิทัล เช่น การวิเคราะห์ทวิตเตอร์ช่วงเหตุการณ์สำคัญ หรือการตรวจสอบข่าวปลอมในอดีตเพื่อทำความเข้าใจการแพร่กระจายข้อมูลผิด ๆ สิ่งเหล่านี้ช่วยให้เรามีบทเรียนสำหรับอนาคต และอาจกลายเป็นเครื่องมือใหม่ในการวิจัยสังคมศาสตร์ดิจิทัล

สรุปสาระสำคัญ
โปรเจกต์ HN Time Capsule ของ Karpathy
ใช้ GPT 5.1 Thinking วิเคราะห์กระทู้ Hacker News ปี 2015

การวิเคราะห์ย้อนหลัง 930 บทความ
ให้คะแนนคอมเมนต์แม่นที่สุดและผิดที่สุด

ผลลัพธ์ถูกนำเสนอเป็นเว็บเพจ
มี Hall of Fame สำหรับผู้แสดงความเห็นแม่นยำ

ความเสี่ยงด้านความเป็นส่วนตัวในอนาคต
AI อาจทำให้การตรวจสอบพฤติกรรมมนุษย์ย้อนหลังเป็นเรื่องง่าย

ผลกระทบเชิงสังคมและจริยธรรม
ความเห็นที่เคยโพสต์อาจถูกนำมาวิเคราะห์และตีความใหม่ในอนาคต

https://karpathy.bearblog.dev/auto-grade-hn/

ข่าวด่วน NASA สูญเสียการติดต่อกับยาน MAVEN ที่โคจรรอบดาวอังคาร

องค์การ NASA ได้ยืนยันว่าไม่สามารถติดต่อกับยานอวกาศ MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile Evolution) ได้ตั้งแต่วันที่ 6 ธันวาคม 2025 หลังจากที่มันโคจรผ่านด้านหลังดาวอังคารตามปกติ แต่เมื่อกลับออกมา ทีมควบคุมภาคพื้นดินไม่สามารถเชื่อมต่อสัญญาณได้อีก การสูญเสียการติดต่อครั้งนี้สร้างความกังวล เนื่องจาก MAVEN มีบทบาทสำคัญทั้งในงานวิจัยและการสื่อสารกับยานสำรวจบนพื้นผิวดาวอังคาร

ภารกิจและความสำคัญของ MAVEN
MAVEN ถูกส่งขึ้นจากโลกในปี 2013 และเข้าสู่วงโคจรดาวอังคารในปี 2014 ภารกิจหลักคือการศึกษาบรรยากาศชั้นบนและไอโอโนสเฟียร์ รวมถึงการโต้ตอบกับลมสุริยะ ข้อมูลที่ได้ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจว่าทำไมดาวอังคารจากที่เคยมีน้ำมาก กลับกลายเป็นดาวที่แห้งแล้งและเย็นในปัจจุบัน

ผลงานการค้นพบ
ตลอดหลายปี MAVEN ได้เปิดเผยข้อมูลสำคัญ เช่น การสูญเสียบรรยากาศที่พัดพาเอาน้ำออกสู่อวกาศ การค้นพบหางแม่เหล็กที่มองไม่เห็นของดาวอังคาร กลไก “sputtering” ที่เร่งการสูญเสียธาตุระเหย และแม้กระทั่งการค้นพบออโรราแบบใหม่ที่เกิดจากโปรตอน สิ่งเหล่านี้ช่วยให้เข้าใจวิวัฒนาการของดาวเคราะห์ และเป็นข้อมูลสำคัญต่อการวางแผนภารกิจในอนาคต

บทบาทด้านการสื่อสาร
นอกจากงานวิจัย MAVEN ยังมีวิทยุ UHF ที่ทำหน้าที่เป็นเครือข่ายส่งข้อมูลระหว่างยานสำรวจบนพื้นผิว เช่น Curiosity และ Perseverance กลับมายังโลก การสูญเสียการติดต่อจึงไม่เพียงกระทบต่อการวิจัย แต่ยังอาจส่งผลต่อการสื่อสารของภารกิจอื่น ๆ ที่กำลังดำเนินอยู่

สรุปสาระสำคัญ
การสูญเสียการติดต่อกับ MAVEN
เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2025 หลังจากโคจรผ่านด้านหลังดาวอังคาร
ทีม NASA กำลังสืบหาสาเหตุและพยายามกู้คืนสัญญาณ

ภารกิจหลักของ MAVEN
ศึกษาบรรยากาศชั้นบนและไอโอโนสเฟียร์ของดาวอังคาร
เปิดเผยกลไกการสูญเสียบรรยากาศและน้ำของดาวอังคาร

ผลงานสำคัญที่ผ่านมา
การค้นพบหางแม่เหล็กที่มองไม่เห็น
การค้นพบออโรราโปรตอนชนิดใหม่

บทบาทด้านการสื่อสาร
ทำหน้าที่เป็นสถานีส่งข้อมูลระหว่างยานสำรวจบนพื้นผิวกับโลก

คำเตือนและความเสี่ยง
การสูญเสียการติดต่ออาจกระทบต่อการสื่อสารของยานสำรวจอื่น ๆ
หากไม่สามารถกู้คืนได้ อาจสูญเสียข้อมูลสำคัญต่อการวิจัยและภารกิจในอนาคต

https://www.sciencealert.com/nasa-confirms-it-has-lost-contact-with-mars-orbiter-maven

พบกบสายพันธุ์ใหม่สีส้มสดใสในป่าหมอกบราซิล

ทีมนักวิทยาศาสตร์ในบราซิลได้ค้นพบกบสายพันธุ์ใหม่ที่มีขนาดเล็กมากและสีส้มสดใส ซึ่งถูกตั้งชื่อว่า Brachycephalus lulai หรือ “Pumpkin Toadlet” ในป่าหมอกของเทือกเขา Serra do Quiriri รัฐ Santa Catarina ทางตอนใต้ของประเทศบราซิล การค้นพบนี้ไม่เพียงแต่เพิ่มความรู้ด้านชีววิทยา แต่ยังสะท้อนถึงความสำคัญของการอนุรักษ์พื้นที่ป่าที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง

เนื้อหาข่าว
กบสายพันธุ์ใหม่นี้มีความยาวเพียงประมาณ 1 เซนติเมตร และอาศัยอยู่ในเศษใบไม้บนพื้นป่าในระดับความสูงกว่า 750 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล แม้จะมีสีส้มสดใสที่โดดเด่น แต่สิ่งที่ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ค้นพบคือเสียงร้องของตัวผู้ที่ใช้ในการดึงดูดคู่ครอง การศึกษาทางพันธุกรรมและรูปร่างทำให้ทีมวิจัยยืนยันว่าเป็นสายพันธุ์ใหม่ที่ไม่เคยถูกบันทึกมาก่อน

ความสำคัญทางวิทยาศาสตร์
การตั้งชื่อ B. lulai เป็นการยกย่องประธานาธิบดี Luiz Inácio Lula da Silva เพื่อกระตุ้นให้เกิดการอนุรักษ์ป่าฝนแอตแลนติกและสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำขนาดเล็กที่มีความเฉพาะถิ่นสูง นักวิจัยระบุว่ากบชนิดนี้แม้จะอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ยังคงสมบูรณ์ แต่สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำในพื้นที่ใกล้เคียงหลายชนิดกลับอยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์

https://www.sciencealert.com/new-species-of-tiny-pumpkin-toadlet-discovered-in-brazils-cloud-forests

เปิดรับสมัครแล้ว !!!!!!!

ภาควิชาสรีรวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล เปิดสอนหลักสูตรสรีรวิทยาการแพทย์ (หลักสูตรนานาชาติ) ซึ่งหลักสูตรมุ่งผลิตบัณฑิตที่เชี่ยวชาญด้านทฤษฎีและปฏิบัติทางสรีรวิทยาการแพทย์ มีคุณธรรมและจริยธรรมวิชาชีพ พร้อมใช้งานเทคโนโลยีสมัยใหม่และพัฒนาตนเองตลอดชีวิต โดยเปิดรับสมัครผู้สนใจศึกษาในหลักสูตรฯ ปีการศึกษา 2569 ตั้งแต่วันนี้ ถึง 31 พฤษภาคม 2569 ทางเว็บไซต์บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล https://graduate.mahidol.ac.th/thai

ในการนี้ ภาควิชาสรีรวิทยา จึงขอความอนุเคราะห์ประชาสัมพันธ์การเปิดรับสมัครผู้สนใจเข้าศึกษาหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต และ หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสรีรวิทยาการแพทย์ (นานาชาติ) ประจำปีการศึกษา 2569 ตามรายละเอียดที่ส่งมาด้วย (สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ คุณสุนทรี มีชำนาญ โทร 0 2419 8309, email: soontaree.mee@mahidol.ac.th)

“Linux Foundation เปิดตัว Agentic AI Foundation รวมยักษ์ใหญ่ผลักดัน AI อัตโนมัติ”

การก่อตั้งและเป้าหมาย
Linux Foundation ประกาศเปิดตัว Agentic AI Foundation (AAIF) โดยรวมบริษัทเทคโนโลยีชั้นนำ เช่น Amazon Web Services, Anthropic, Block, Bloomberg, Cloudflare, Google, Microsoft และ OpenAI เพื่อสร้างกรอบความร่วมมือแบบเปิดในการพัฒนา Agentic AI — ระบบ AI ที่สามารถตัดสินใจและทำงานได้เองโดยไม่ต้องพึ่งพามนุษย์ในทุกขั้นตอน. เป้าหมายคือการสร้างมาตรฐานและโครงสร้างพื้นฐานที่โปร่งใส ป้องกันการผูกขาด และส่งเสริมการทำงานร่วมกันระหว่างแพลตฟอร์ม.

เทคโนโลยีหลักที่เข้าร่วม
AAIF เริ่มต้นด้วยการรวม 3 โปรเจกต์โอเพ่นซอร์สสำคัญ:
Model Context Protocol (MCP) จาก Anthropic: ช่วยให้โมเดล AI เชื่อมต่อกับเครื่องมือและข้อมูลภายนอกได้อย่างปลอดภัย
goose จาก Block: เฟรมเวิร์กสำหรับสร้าง AI agents แบบ local-first ที่ยืดหยุ่นและขยายได้
AGENTS.md จาก OpenAI: มาตรฐาน Markdown สำหรับให้ AI coding agents ทำงานได้สอดคล้องกันในหลายระบบ

ความสำคัญต่อวงการ AI
การรวมโปรเจกต์เหล่านี้ภายใต้ Linux Foundation ทำให้เกิดการพัฒนาแบบ open governance ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงจากการผูกขาดโดยบริษัทใดบริษัทหนึ่ง และเปิดโอกาสให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการสร้างมาตรฐานใหม่ของ AI ที่สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างเสถียรและปลอดภัย.

การสนับสนุนและโครงสร้างสมาชิก
AAIF มีสมาชิกหลายระดับ ตั้งแต่ Platinum ($350,000), Gold ($200,000), Silver ($10,000) ไปจนถึง Associate สำหรับองค์กรไม่แสวงหากำไรและสถาบันการศึกษา โดยมีเป้าหมายให้ทุกภาคส่วนสามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดอนาคตของ AI agentic ได้.

สรุปเป็นหัวข้อ
การก่อตั้ง Agentic AI Foundation (AAIF)
เปิดตัวโดย Linux Foundation
รวมบริษัทใหญ่ เช่น AWS, Google, Microsoft, OpenAI

เทคโนโลยีหลักที่เข้าร่วม
MCP จาก Anthropic: เชื่อมต่อโมเดลกับเครื่องมือภายนอก
goose จาก Block: เฟรมเวิร์กสร้าง AI agents แบบ local-first
AGENTS.md จาก OpenAI: มาตรฐาน Markdown สำหรับ AI coding agents

ความสำคัญต่อวงการ AI
พัฒนาแบบ open governance ลดการผูกขาด
สร้างมาตรฐานใหม่ให้ AI agents ทำงานร่วมกันได้

โครงสร้างสมาชิกและการสนับสนุน
Platinum, Gold, Silver และ Associate สำหรับองค์กรไม่แสวงหากำไร
เปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วม

คำเตือนและข้อควรระวัง
หากไม่มีมาตรฐานกลาง อาจเกิดการกระจายตัวและไม่สามารถทำงานร่วมกันได้
การพัฒนา Agentic AI โดยไม่มีการกำกับดูแล อาจเสี่ยงต่อการใช้งานในทางที่ผิด
การลงทุนสูงอาจทำให้ผู้เล่นรายเล็กเข้าถึงได้ยาก

https://itsfoss.com/news/agentic-ai-foundation-launch/

JWST ตรวจพบซูเปอร์โนวาที่เก่าแก่ที่สุดในจักรวาล

นักดาราศาสตร์ใช้กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (JWST) ตรวจพบซูเปอร์โนวาที่เกิดขึ้นเมื่อกว่า 13.3 พันล้านปีก่อน ซึ่งเป็นช่วงเวลาเพียงไม่กี่ร้อยล้านปีหลังจาก Cosmic Dawn หรือยุคที่ดาวดวงแรก ๆ เริ่มส่องแสงในจักรวาล การค้นพบนี้ถือเป็นการบันทึกซูเปอร์โนวาที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่เคยมีมา และช่วยเปิดหน้าต่างใหม่สู่การทำความเข้าใจวิวัฒนาการของจักรวาลยุคแรกเริ่ม

ซูเปอร์โนวายุคแรก
ซูเปอร์โนวาที่ตรวจพบนี้เกิดจากดาวฤกษ์มวลมหาศาลที่ระเบิดในช่วงที่จักรวาลยังอยู่ในวัยเยาว์มาก การระเบิดดังกล่าวไม่เพียงแต่ปล่อยพลังงานมหาศาล แต่ยังสร้างธาตุหนัก เช่น เหล็กและออกซิเจน ซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญในการก่อกำเนิดดาวรุ่นใหม่และกาแล็กซี

บทบาทของ JWST
JWST ใช้ความสามารถในการตรวจจับแสงอินฟราเรดที่เดินทางผ่านจักรวาลมาอย่างยาวนาน ทำให้สามารถมองเห็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาหลัง Big Bang เพียงไม่กี่ร้อยล้านปี การค้นพบนี้จึงเป็นหลักฐานสำคัญที่ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจว่า ดาวรุ่นแรก ๆ มีบทบาทอย่างไรในการสร้างโครงสร้างจักรวาล

ความหมายต่อการศึกษาจักรวาล
การตรวจพบซูเปอร์โนวายุค Cosmic Dawn ชี้ให้เห็นว่ากระบวนการสร้างและทำลายดาวฤกษ์เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วตั้งแต่ยุคแรก ๆ ของจักรวาล และอาจเป็นกุญแจสำคัญในการอธิบายว่ากาแล็กซีและระบบดาวต่าง ๆ ก่อตัวขึ้นได้อย่างไรในเวลาสั้น ๆ

ก้าวต่อไปของวิทยาศาสตร์
นักวิทยาศาสตร์หวังว่าจะสามารถใช้ JWST และกล้องโทรทรรศน์รุ่นใหม่ ๆ ในอนาคตเพื่อตรวจสอบซูเปอร์โนวายุคแรกเพิ่มเติม ซึ่งจะช่วยไขปริศนาว่าดาวรุ่นแรกมีมวลมากเพียงใด และการระเบิดของมันมีผลต่อการกระจายธาตุในจักรวาลอย่างไร

สรุปสาระสำคัญ
การค้นพบซูเปอร์โนวายุค Cosmic Dawn
เกิดขึ้นกว่า 13.3 พันล้านปีก่อน
เป็นซูเปอร์โนวาที่เก่าแก่ที่สุดที่เคยตรวจพบ

บทบาทของ JWST
ใช้การตรวจจับแสงอินฟราเรดเพื่อมองย้อนเวลา
เปิดหน้าต่างใหม่สู่การศึกษาจักรวาลยุคแรก

ความหมายต่อจักรวาล
ซูเปอร์โนวาสร้างธาตุหนักที่จำเป็นต่อการก่อกำเนิดดาวรุ่นใหม่
ช่วยอธิบายการก่อตัวของกาแล็กซี

คำเตือนและข้อควรระวัง
การตีความข้อมูลยังต้องการการยืนยันเพิ่มเติมจากการสังเกตซ้ำ
ข้อมูลที่ได้ยังจำกัดอยู่ในบางช่วงเวลาและบางพื้นที่ของจักรวาล

https://www.sciencealert.com/jwst-detects-record-breaking-supernova-that-erupted-right-at-the-cosmic-dawn

เกาต์ไม่ใช่แค่ผลจากการกินดื่ม

งานวิจัยใหม่จากทีมวิทยาศาสตร์นานาชาติพบว่า พันธุกรรม มีบทบาทสำคัญกว่าที่เคยคิดในการทำให้เกิดโรคเกาต์ ไม่ใช่แค่เรื่องอาหารหรือการดื่มแอลกอฮอล์อย่างที่เชื่อกันมานาน

การศึกษาที่ตีพิมพ์ใน Nature Genetics ปี 2024 วิเคราะห์ข้อมูล DNA ของคนกว่า 2.6 ล้านคน จาก 13 กลุ่มตัวอย่าง โดยมีผู้ป่วยเกาต์กว่า 120,000 คน ผลการวิเคราะห์พบว่า มี 377 ตำแหน่งพันธุกรรมที่เกี่ยวข้องกับโรคเกาต์ และในจำนวนนี้มีถึง 149 ตำแหน่งที่ไม่เคยถูกค้นพบมาก่อน แสดงให้เห็นว่า พันธุกรรมเป็นตัวขับเคลื่อนหลักของความเสี่ยงในการเกิดโรค

กลไกการเกิดโรค
เกาต์เกิดจากการสะสมของกรดยูริกในเลือดจนตกผลึกเป็น “เข็มคริสตัล” ในข้อต่อ เมื่อระบบภูมิคุ้มกันโจมตีผลึกเหล่านี้ จึงทำให้เกิดอาการปวดบวมรุนแรง การศึกษาพบว่า พันธุกรรมมีผลต่อทุกขั้นตอน ตั้งแต่การขนส่งกรดยูริกในร่างกาย ไปจนถึงการตอบสนองของภูมิคุ้มกันต่อผลึก

ผลกระทบต่อการรักษา
ความเข้าใจใหม่นี้ช่วยเปิดทางให้แพทย์พัฒนาวิธีรักษาที่ตรงจุดมากขึ้น เช่น การใช้ยาที่ปรับการทำงานของภูมิคุ้มกัน หรือการนำยาที่มีอยู่แล้วมาใช้ใหม่เพื่อควบคุมการสะสมของกรดยูริก นักวิจัยยังเตือนว่า ความเชื่อผิด ๆ ว่าเกาต์เกิดจากการกินดื่มเพียงอย่างเดียว ทำให้ผู้ป่วยบางคนรู้สึกอับอายและไม่ไปพบแพทย์ ทั้งที่จริง ๆ แล้วมีวิธีป้องกันและรักษาได้

ความหมายต่อสังคม
การค้นพบนี้ไม่เพียงช่วยลดความเข้าใจผิด แต่ยังชี้ให้เห็นว่าโรคเกาต์ควรได้รับการจัดลำดับความสำคัญในระบบสาธารณสุขมากขึ้น เพราะจำนวนผู้ป่วยทั่วโลกยังคงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ และการรักษาที่เหมาะสมสามารถช่วยลดความเจ็บปวดและภาระทางเศรษฐกิจได้

สรุปสาระสำคัญ
งานวิจัยใหม่ชี้ว่าพันธุกรรมมีบทบาทสำคัญ
วิเคราะห์ DNA ของคนกว่า 2.6 ล้านคน
พบ 377 ตำแหน่งพันธุกรรมเกี่ยวข้องกับเกาต์

กลไกการเกิดโรค
กรดยูริกสะสมจนตกผลึกในข้อต่อ
ภูมิคุ้มกันโจมตีผลึก ทำให้เกิดอาการปวด

ผลต่อการรักษา
เปิดทางให้พัฒนายาใหม่หรือใช้ยาที่มีอยู่แล้ว
ลดความเข้าใจผิดว่าเป็นโรคจากการกินดื่มเพียงอย่างเดียว

คำเตือนและข้อควรระวัง
ความเชื่อผิด ๆ ทำให้ผู้ป่วยบางคนไม่ไปพบแพทย์
ข้อมูลส่วนใหญ่ยังมาจากคนเชื้อสายยุโรป ต้องมีการศึกษาเพิ่มในประชากรอื่น ๆ

https://www.sciencealert.com/massive-study-reveals-where-gout-comes-from-and-its-not-what-we-thought

การค้นพบลมความเร็วเหนือแสงจากหลุมดำมวลยักษ์

นักดาราศาสตร์ได้บันทึกปรากฏการณ์ครั้งแรกที่ หลุมดำมวลมหาศาลในกาแล็กซี NGC 3783 ปล่อยลมความเร็วสูงออกสู่อวกาศหลังเกิดการปะทุรังสีเอกซ์อย่างฉับพลัน โดยลมนี้มีความเร็วถึง 19% ของความเร็วแสง หรือราว 57,000 กิโลเมตรต่อวินาที ซึ่งถือเป็นการสังเกตการณ์โดยตรงครั้งแรกของการกำเนิดและวิวัฒนาการของลมเหนือแสง (Ultrafast Outflow – UFO) ที่เกิดจากการปะทุของหลุมดำ

การค้นพบนี้เกิดขึ้นในเดือนกรกฎาคม 2024 เมื่อกล้องโทรทรรศน์อวกาศ XMM-Newton ของยุโรปและ XRISM ของญี่ปุ่นจับสัญญาณการปะทุรังสีเอกซ์ที่รุนแรง และภายในเวลาเพียง 12 ชั่วโมงก็พบสัญญาณของลมเหนือแสงที่พุ่งออกมา คล้ายกับการพ่นมวลสารจากดวงอาทิตย์ที่เรียกว่า Coronal Mass Ejection แต่ในระดับที่ใหญ่และทรงพลังมหาศาลกว่าหลายพันล้านเท่า

สิ่งที่น่าสนใจคือ นักวิทยาศาสตร์พบว่ากลไกที่ทำให้เกิดการปะทุนี้อาจเกี่ยวข้องกับการ “เชื่อมต่อและแตกหัก” ของสนามแม่เหล็กใกล้หลุมดำ ซึ่งคล้ายกับปรากฏการณ์บนดวงอาทิตย์ แต่ในสเกลที่ใหญ่กว่ามาก การค้นพบนี้จึงไม่เพียงแต่ช่วยให้เข้าใจหลุมดำมากขึ้น แต่ยังชี้ให้เห็นว่า กฎฟิสิกส์ที่เรารู้จักในระบบสุริยะอาจใช้ได้กับวัตถุจักรวาลขนาดใหญ่เช่นกัน

นอกจากนี้ นักวิทยาศาสตร์ยังเชื่อว่าลมเหนือแสงจากหลุมดำมีบทบาทสำคัญต่อการวิวัฒนาการของกาแล็กซี เพราะมันสามารถผลักดันก๊าซและฝุ่นออกไป ส่งผลต่อการก่อตัวของดาวฤกษ์รุ่นใหม่ และอาจเป็นกุญแจสำคัญในการทำความเข้าใจว่า จักรวาลเปลี่ยนแปลงและเติบโตอย่างไรในระยะยาว

สรุปสาระสำคัญ
การค้นพบครั้งแรกของลมเหนือแสงจากหลุมดำ
เกิดขึ้นในกาแล็กซี NGC 3783 ห่างจากโลก 130 ล้านปีแสง
ความเร็วลมสูงถึง 19% ของความเร็วแสง (~57,000 กม./วินาที)

กลไกการเกิดปรากฏการณ์
เกิดจากการแตกหักและเชื่อมต่อใหม่ของสนามแม่เหล็กใกล้หลุมดำ
คล้ายกับการปะทุของดวงอาทิตย์ แต่ทรงพลังมหาศาลกว่าหลายพันล้านเท่า

ผลกระทบต่อจักรวาล
ลมเหนือแสงสามารถผลักดันก๊าซและฝุ่นออกจากใจกลางกาแล็กซี
ส่งผลต่อการก่อตัวของดาวฤกษ์และวิวัฒนาการของกาแล็กซี

คำเตือนและข้อควรระวังทางวิทยาศาสตร์
ปรากฏการณ์นี้ยังไม่ถูกเข้าใจอย่างสมบูรณ์ ต้องการการศึกษาเพิ่มเติม
หากลมเหนือแสงเกิดขึ้นบ่อย อาจส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพของกาแล็กซีในระยะยาว

https://www.sciencealert.com/black-hole-ufo-caught-at-critical-moment-in-scientific-first

บทความกฎหมาย EP.41

รัฐธรรมนูญไทย กฎหมายสูงสุดเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างยั่งยืน

รัฐธรรมนูญเปรียบเสมือนรากฐานอันแข็งแกร่งของประเทศ เป็นเสาหลักที่ค้ำจุนการปกครองและวิถีชีวิตของผู้คนในสังคมให้ดำเนินไปอย่างสงบสุขและเป็นระเบียบเรียบร้อย เหนือกว่ากฎหมายใดๆ ในแผ่นดิน รัฐธรรมนูญทำหน้าที่กำหนดทิศทาง โครงสร้างอำนาจ และขอบเขตการใช้อำนาจรัฐอย่างชัดเจน เพื่อป้องกันมิให้เกิดการใช้อำนาจเกินขอบเขตหรือในทางมิชอบ ซึ่งอาจนำมาซึ่งความไม่เป็นธรรมและความเดือดร้อนแก่ประชาชนได้ หัวใจสำคัญของรัฐธรรมนูญคือการธำรงไว้ซึ่งสิทธิเสรีภาพของปวงชนชาวไทยทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน ไม่ว่าจะเป็นสิทธิในการแสดงออก สิทธิในการประกอบอาชีพ สิทธิในการได้รับความคุ้มครองตามกฎหมาย หรือสิทธิอื่นๆ ที่พึงมีพึงได้ในฐานะพลเมือง รัฐธรรมนูญยังเป็นเครื่องมือสำคัญในการจัดระเบียบองค์กรของรัฐ ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายนิติบัญญัติ ซึ่งมีหน้าที่ออกกฎหมาย ฝ่ายบริหาร ซึ่งมีหน้าที่ในการบริหารราชการแผ่นดิน และฝ่ายตุลาการ ซึ่งมีหน้าที่ในการพิจารณาพิพากษาคดีให้เป็นไปตามกฎหมาย ทุกฝ่ายต้องทำงานภายใต้กรอบที่รัฐธรรมนูญกำหนดไว้อย่างเคร่งครัด เพื่อให้เกิดการถ่วงดุลและตรวจสอบซึ่งกันและกัน อันจะนำมาซึ่งความโปร่งใสและประสิทธิภาพในการบริหารประเทศ นอกจากนี้ รัฐธรรมนูญยังสะท้อนถึงเจตนารมณ์และความปรารถนาร่วมกันของคนในชาติในการสร้างสรรค์สังคมที่สงบสุข ยุติธรรม และก้าวหน้า ทุกถ้อยคำในรัฐธรรมนูญจึงมิได้เป็นเพียงบทบัญญัติทางกฎหมายเท่านั้น แต่ยังเป็นเสมือนสัญญาประชาคมที่ประชาชนได้ให้ไว้แก่กัน เพื่อที่จะเคารพและปฏิบัติตามร่วมกัน เพื่อประโยชน์สุขของประเทศชาติและประชาชนโดยรวม

ดังนั้น การทำความเข้าใจในสาระสำคัญของรัฐธรรมนูญจึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับประชาชนทุกคน เพราะเมื่อประชาชนมีความรู้ความเข้าใจในสิทธิหน้าที่ของตนเอง และบทบาทของรัฐธรรมนูญในการคุ้มครองสิทธิเหล่านั้น ก็จะสามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการตรวจสอบการทำงานของรัฐ และปกป้องผลประโยชน์ของตนเองและส่วนรวมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น การศึกษาและเรียนรู้รัฐธรรมนูญอย่างถ่องแท้ จะช่วยให้เราตระหนักถึงคุณค่าของการเป็นพลเมืองภายใต้ระบอบประชาธิปไตยที่มีรัฐธรรมนูญเป็นหลักประกัน ประชาชนมีสิทธิที่จะรับรู้ข้อมูลข่าวสาร มีสิทธิที่จะแสดงความคิดเห็นทางการเมือง และมีสิทธิที่จะเลือกผู้แทนของตนเองเข้าไปทำหน้าที่ในสภา เพื่อสะท้อนปัญหาและความต้องการของประชาชน รัฐธรรมนูญจึงมิได้เป็นเพียงเอกสารทางกฎหมายที่แห้งแล้ง แต่เป็นเครื่องมือที่มีชีวิต ที่พัฒนาเปลี่ยนแปลงไปตามบริบททางสังคมและการเมือง เพื่อให้สอดรับกับความต้องการของประชาชนในแต่ละยุคสมัย และการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญก็เป็นอีกหนึ่งกลไกสำคัญที่เปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางของประเทศ เพื่อให้กฎหมายสูงสุดนี้ยังคงเป็นเสาหลักที่แข็งแกร่งและเป็นธรรมสำหรับทุกคนอย่างแท้จริง

ท้ายที่สุดนี้ รัฐธรรมนูญไทยจึงเป็นมากกว่ากฎหมาย มันคือจิตวิญญาณแห่งความเป็นชาติ คือเครื่องมือในการสร้างสังคมที่ยุติธรรมและเสมอภาค คือหลักประกันแห่งสิทธิเสรีภาพ และคือแผนที่นำทางสู่ความเจริญรุ่งเรืองอย่างยั่งยืนของประเทศไทย การเรียนรู้และปกป้องรัฐธรรมนูญจึงเป็นหน้าที่ของพลเมืองทุกคน เพื่อให้ประเทศไทยยังคงเป็นดินแดนแห่งความหวังและโอกาสสำหรับคนรุ่นต่อไปตราบนานเท่านาน

การทดลองฝึก LLM บนเครื่องส่วนตัว

บทความของ Giles Thomas เล่าประสบการณ์การ train LLM ขนาดเล็ก (163M parameters) ด้วยการ์ดจอ RTX 3090 ที่บ้าน โดยใช้ชุดข้อมูล FineWeb และ FineWeb-Edu จาก Hugging Face ผลลัพธ์คือสามารถฝึกโมเดล GPT-2 ขนาดเล็กให้มีคุณภาพใกล้เคียงต้นฉบับภายใน 48 ชั่วโมง ซึ่งแสดงให้เห็นว่า การสร้าง base model ไม่ใช่เรื่องที่ทำได้เฉพาะในห้องแล็บใหญ่ ๆ อีกต่อไป.

Giles เริ่มจากแรงบันดาลใจในหนังสือของ Sebastian Raschka ที่สอนการสร้าง LLM จากศูนย์ และตั้งคำถามว่า สามารถฝึกโมเดลจริง ๆ บนเครื่องส่วนตัวได้หรือไม่ เขาเลือกใช้สเปก GPT-2 small (163M parameters, context length 1024, 12 layers, 12 heads) และตัดสินใจไม่ใช้ weight tying เพื่อความง่ายในการทดลอง.

ข้อมูลที่ใช้ในการฝึก
เขาเลือกใช้ FineWeb 10B tokens และ FineWeb-Edu ซึ่งเป็นชุดข้อมูลที่คัดกรองเนื้อหาการศึกษา โดยรวมแล้วได้ข้อมูลกว่า 14 ล้านเอกสาร (~29GB) และอีก 9 ล้านเอกสาร (~27GB) จาก FineWeb-Edu หลังจาก tokenize พบว่ามีข้อมูลประมาณ 10 พันล้าน tokens ซึ่งเพียงพอสำหรับการฝึกตาม Chinchilla heuristic (20 tokens ต่อ parameter).

ประสิทธิภาพการฝึก
การทดสอบ batch size พบว่า RTX 3090 สามารถประมวลผลได้ราว 12,000 tokens ต่อวินาที ทำให้การฝึกโมเดล 163M parameters บน 3.2 พันล้าน tokens ใช้เวลาประมาณ 3 วัน ซึ่งถือว่าเป็นไปได้จริงสำหรับเครื่องระดับ consumer. Giles ใช้เทคนิค TF32 และ mixed precision เพื่อเร่งความเร็ว และพบว่า การฝึกแบบ Chinchilla-optimal สามารถเสร็จสิ้นภายใน 48 ชั่วโมง.

ความหมายต่อวงการ AI
บทความนี้ชี้ว่า การสร้าง base model ไม่ใช่เรื่องที่ทำได้เฉพาะบริษัทใหญ่ อีกต่อไป นักวิจัยอิสระหรือผู้สนใจสามารถทดลองฝึกโมเดลด้วยเครื่อง consumer-grade ได้แล้ว แม้จะไม่สามารถแข่งขันกับโมเดลระดับพันล้านพารามิเตอร์ แต่ก็เพียงพอสำหรับการศึกษา, การทดลอง และการสร้างโมเดลเฉพาะทาง.

สรุปประเด็นสำคัญ
สเปกโมเดลที่ใช้
GPT-2 small, 163M parameters, context length 1024
ไม่ใช้ weight tying เพื่อความง่าย

ข้อมูลที่ใช้
FineWeb 10B tokens (~29GB)
FineWeb-Edu (~27GB)
รวมกว่า 10 พันล้าน tokens

ผลการฝึก
RTX 3090 ทำได้ ~12,000 tokens/วินาที
ใช้เวลาประมาณ 48 ชั่วโมงในการฝึกจนใกล้เคียง GPT-2 ต้นฉบับ

คำเตือนและข้อจำกัด
ไม่สามารถฝึกโมเดลขนาดใหญ่ระดับพันล้านพารามิเตอร์ได้บนเครื่องเดียว
การใช้ข้อมูลที่ไม่ได้กรองอาจทำให้คุณภาพโมเดลลดลง
ต้องใช้เทคนิค mixed precision และการจัดการหน่วยความจำอย่างระมัดระวัง

https://www.gilesthomas.com/2025/12/llm-from-scratch-28-training-a-base-model-from-scratch

"Brainquake" การค้นพบใหม่ที่อาจเปลี่ยนความเข้าใจเรื่องโรคจิตเภท

นักวิจัยจากศูนย์ TReNDS (Translational Research in Neuroimaging and Data Science) เมืองแอตแลนตา พบสิ่งที่เรียกว่า “Brainquake” หรือการสั่นสะเทือนของเครือข่ายสมอง ซึ่งเกิดขึ้นบ่อยในผู้ที่มีโรคจิตเภทและไบโพลาร์มากกว่าคนทั่วไป การสั่นนี้เปรียบเสมือนภูเขาไฟที่ปะทุเป็นระยะ ๆ ทำให้การเชื่อมต่อของสมองไม่เสถียร

กลไกที่อยู่เบื้องหลัง
Brainquake เกิดจากความไม่สมดุลระหว่าง redundancy (การประมวลผลข้อมูลซ้ำเพื่อความทนทาน) และ synergy (การประมวลผลข้อมูลเสริมเพื่อความซับซ้อน) ในสมองของผู้ป่วย พบว่ามีการเชื่อมต่อที่สุ่มและไม่เป็นระบบมากกว่าในคนปกติ ส่งผลต่อการทำงานของสมองในด้านอารมณ์ ความจำ และการรับรู้

หลักฐานจากการศึกษา
การทดลองใช้การสแกนสมองของผู้เข้าร่วมกว่า 1,100 คน รวมถึงผู้ป่วยจิตเภท 288 คน และไบโพลาร์ 183 คน พบว่า Brainquake ปรากฏชัดเจนในกลุ่มผู้ป่วย แม้ในช่วงที่พวกเขาอยู่ในสภาวะจิตใจคงที่และไม่ได้มีอาการกำเริบก็ตาม

ความหมายต่ออนาคต
แม้ยังไม่ชัดเจนว่า Brainquake เป็นสาเหตุหรือผลลัพธ์ของโรคจิตเภท แต่การค้นพบนี้ช่วยให้เข้าใจโครงสร้างสมองที่ผิดปกติได้ดีขึ้น และอาจนำไปสู่การพัฒนาวิธีตรวจจับความเสี่ยง รวมถึงแนวทางการรักษาที่แม่นยำและมีผลข้างเคียงน้อยลงในอนาคต

สรุปประเด็นสำคัญ
Brainquake คือการสั่นสะเทือนของเครือข่ายสมอง
พบมากในผู้ป่วยโรคจิตเภทและไบโพลาร์

เกิดจากความไม่สมดุลของ redundancy และ synergy
ทำให้การเชื่อมต่อสมองสุ่มและไม่เป็นระบบ

การสแกนสมองกว่า 1,100 คนยืนยันการมีอยู่ของ Brainquake
แม้ในช่วงที่ผู้ป่วยอยู่ในสภาวะจิตใจคงที่

ยังไม่ชัดเจนว่า Brainquake เป็นสาเหตุหรือผลลัพธ์ของโรคจิตเภท
ต้องการการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อยืนยันความสัมพันธ์และผลกระทบต่อการทำงานของสมอง

https://www.sciencealert.com/brainquake-discovery-could-change-what-we-know-about-schizophrenia

ลดแคลอรี 30% อาจช่วยป้องกันสมองจากความเสื่อม

งานวิจัยใหม่ในลิง rhesus พบว่า การลดแคลอรีลงประมาณ 30% ช่วยชะลอการเสื่อมของสมอง โดยเฉพาะการปกป้อง myelin ซึ่งเป็นปลอกหุ้มเส้นใยประสาทที่สำคัญต่อการสื่อสารของสมอง

รายละเอียดการศึกษา
ทีมนักวิจัยจาก Boston University ศึกษาลิง rhesus จำนวน 24 ตัว ที่ถูกเลี้ยงด้วยอาหารปกติและอาหารลดแคลอรีลง 30% เป็นเวลากว่า 20 ปี พบว่า สมองของลิงที่ลดแคลอรีมีการสื่อสารของเซลล์ประสาทที่ดีขึ้น และมีการปกป้องโครงสร้างสมองจากการเสื่อมตามวัย

บทบาทของ Myelin
งานวิจัยเน้นไปที่ myelin ซึ่งเป็นปลอกไขมันหุ้มเส้นใยประสาท ทำหน้าที่เร่งการส่งสัญญาณในสมอง เมื่ออายุมากขึ้น myelin มักเสื่อมสภาพและก่อให้เกิดการอักเสบ แต่ในลิงที่ลดแคลอรี ยีนที่เกี่ยวข้องกับการสร้างและซ่อมแซม myelin ทำงานได้ดีกว่า ทำให้สมองยังคงมีประสิทธิภาพสูง

ความหมายต่อมนุษย์
แม้การทดลองนี้ทำในลิง แต่สมองของลิง rhesus มีความใกล้เคียงกับมนุษย์มาก ผลลัพธ์จึงบ่งชี้ว่า การลดแคลอรีในระยะยาวอาจช่วยชะลอความเสื่อมของสมองในคนได้ และอาจมีผลต่อการลดความเสี่ยงโรคสมองเสื่อม เช่น Alzheimer’s และ Parkinson’s

ข้อควรระวัง
นักวิจัยย้ำว่าแม้การลดแคลอรีมีประโยชน์ แต่ยังมีปัจจัยอื่นที่ส่งผลต่อสุขภาพสมอง เช่น คุณภาพการนอน และการเรียนรู้ภาษาใหม่ ๆ ดังนั้นการดูแลสมองควรเป็นการผสมผสานหลายวิธี ไม่ใช่พึ่งพาการลดอาหารเพียงอย่างเดียว

สรุปประเด็นสำคัญ
การลดแคลอรีลง 30% ช่วยชะลอการเสื่อมของสมองในลิง rhesus
พบการสื่อสารของเซลล์ประสาทที่ดีขึ้นและโครงสร้างสมองแข็งแรงกว่า

Myelin ได้รับการปกป้องมากขึ้นในกลุ่มที่ลดแคลอรี
ยีนที่เกี่ยวข้องกับการสร้างและซ่อมแซม myelin ทำงานมีประสิทธิภาพ

ผลลัพธ์อาจมีความหมายต่อมนุษย์
อาจช่วยลดความเสี่ยงโรคสมองเสื่อม เช่น Alzheimer’s และ Parkinson’s

การลดแคลอรีไม่ใช่ปัจจัยเดียวที่ดูแลสมองได้
ยังต้องพิจารณาปัจจัยอื่น เช่น การนอนหลับและการเรียนรู้

https://www.sciencealert.com/cutting-calories-by-30-may-be-enough-to-shield-brain-against-aging

ทำไมการออกกำลังกายถึงช่วยลดความเสี่ยงมะเร็ง

งานวิจัยใหม่จาก Yale University พบว่า การออกกำลังกายช่วยลดความเสี่ยงมะเร็ง เพราะร่างกายเปลี่ยนเส้นทางการใช้พลังงานไปเลี้ยงกล้ามเนื้อแทนที่จะไปเลี้ยงเซลล์มะเร็ง ทำให้เนื้องอกเติบโตช้าลงอย่างชัดเจน

กลไกที่ค้นพบ
นักวิจัยจาก Yale University ใช้การทดลองในหนูที่มีเนื้องอกมะเร็งเต้านมและเมลาโนมา พบว่า การออกกำลังกายทำให้กล้ามเนื้อดึงพลังงานไปใช้มากขึ้น โดยเฉพาะกลูโคส ส่งผลให้เซลล์มะเร็งถูก “อดอาหาร” และไม่สามารถเติบโตได้เต็มที่

ผลลัพธ์ที่ชัดเจน
หลังจากให้หนูออกกำลังกายด้วยการวิ่งล้อเป็นเวลา 4 สัปดาห์ พบว่า ขนาดเนื้องอกเล็กลงเกือบ 60% เมื่อเทียบกับหนูที่ไม่ได้ออกกำลังกาย แม้จะอยู่ในสภาวะอ้วนและรับประทานอาหารไขมันสูงก็ตาม

ความหมายต่อมนุษย์
แม้การทดลองนี้ทำในสัตว์ แต่ผลลัพธ์สอดคล้องกับหลักฐานจากการศึกษามนุษย์ที่พบว่า การออกกำลังกายทุกระดับช่วยลดความเสี่ยงมะเร็ง ไม่ว่าจะเป็นการเดินเบา ๆ หรือการออกกำลังกายหนัก การเคลื่อนไหวร่างกายช่วยปรับสมดุลพลังงานและลดโอกาสที่เซลล์มะเร็งจะเติบโต

ข้อถกเถียงและอนาคต
นักวิจัยชี้ว่าการค้นพบนี้เป็น “เหตุผลที่ชัดเจน” ว่าทำไมการออกกำลังกายถึงมีผลต่อการลดความเสี่ยงมะเร็ง แต่ยังต้องการการศึกษาเพิ่มเติมในมนุษย์เพื่อยืนยันกลไกและหาวิธีนำไปใช้จริง เช่น การออกแบบโปรแกรมออกกำลังกายเฉพาะสำหรับผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูง

สรุปประเด็นสำคัญ
การออกกำลังกายเปลี่ยนเส้นทางพลังงานไปเลี้ยงกล้ามเนื้อ
เซลล์มะเร็งถูก “อดอาหาร” และเติบโตช้าลง

ผลการทดลองในหนูแสดงให้เห็นว่าเนื้องอกเล็กลงเกือบ 60%
แม้ในหนูที่อ้วนและกินอาหารไขมันสูง

หลักฐานจากมนุษย์ยืนยันว่าการเคลื่อนไหวทุกระดับลดความเสี่ยงมะเร็ง
การเดินเบา ๆ ก็มีผลดีเช่นเดียวกับการออกกำลังกายหนัก

ยังต้องการงานวิจัยเพิ่มเติมในมนุษย์
เพื่อยืนยันกลไกและหาวิธีนำไปใช้จริงในทางการแพทย์

https://www.sciencealert.com/study-reveals-surprisingly-obvious-reason-why-exercise-reduces-cancer-risk