ควันหลงจากการที่ Storyฯ ได้ดูหนังเรื่อง ชางชี แล้วเห็นสัตว์เทพในตำนาน วันนี้เลยกลับมาอีกครั้งกับคัมภีร์ซานไห่จิง (คัมภีร์ขุนเขาและท้องทะเล) ซึ่งเป็นหนังสือโบราณสมัยก่อนราชวงศ์ฉินที่บันทึกเรื่องราวของเทพนิยาย ปีศาจ สัตว์ประหลาด นิทานปรัมปรา และวัฒนธรรม ฯลฯ ในยุคโบราณของจีน วันนี้เรามาคุยกันถึงสัตว์ในเทพนิยายที่เชื่อว่าทุกคนต้องรู้สึกคุ้นเคย --- เฟิ่งหวง หรือ หงส์ฟ้า ความมีอยู่ว่า ... “ราชันแห่งเผ่าพันธ์เฟิ่งหวงสืบทอดพระบัญชาจากปฐมเทพให้เป็นพาหนะของข้า... เฟิ่งหวงห้าสีแม้เป็นสัตว์เทพหายาก แต่มิใช่เหมาะสมที่สุดในการฝึกฝนพลังเทพ.... เฟิ่งหวงอัคคีสามารถตายดับแล้วเกิดใหม่เป็นอมตะ เป็นราชันแห่งเผ่าพันธุ์เฟิ่งหวงทั้งหมด เฟิ่งหวงอัคคีในรุ่นหนึ่งเมื่อยอมสละสังขาร ราชันเฟิ่งหวงรุ่นถัดไปต้องรอนานถึงหนึ่งแสนปีจึงจะเกิดใหม่...” ซ่างกู่ตอบ - จากเรื่อง <ซ่างกู่ ตำนานบรรพกาล> ผู้แต่ง ซิงหลิง (แต่ Storyฯ แปลเองจ้า) (หมายเหตุ ละครเรื่อง <ตำนานรักสองสวรรค์> ดัดแปลงมาจากนิยายเรื่องนี้) เรามักจะคุ้นเคยจากละครหลายเรื่องว่าเฟิ่งหวงเป็นหงส์เพลิง และนิยายข้างต้นดูจะเกริ่นว่าเฟิ่งหวงมีหลายชนิด ในคัมภีร์ซานไห่จิงมีการพูดถึงเฟิ่งหวง (ดูรูปขวาล่าง) ไว้ว่า รูปร่างเหมือนไก่ ขนเป็นลายห้าสี ลายบนหัวเป็นอักษร ‘เต๋อ’ (คุณธรรม) ลายบนปีกเป็นอักษร ‘อี้’ (ความถูกต้อง) ลายบนหลังเป็นอักษร ‘หลี่’ (พิธีการ) ลายบนอกเป็นอักษร ‘เหริน’ (ความเมตตา) และลายบนท้องเป็นอักษร ‘ซิ่น’ (ความเชื่อใจ) นกนี้ร้องรำทำเพลงอิสระ กินอาหารได้ตามใจ มีฝูงนกบินตามเป็นหมื่น ยามปรากฏกายแผ่นดินจะบังเกิดสันติสุข นอกจากนี้ยังพูดถึงว่าเป็นนกห้าสีที่อาศัยอยู่ในหลายดินแดน รวมถึงเขาคุนลุ้น และยังกล่าวถึงว่าเป็นพาหนะของกษัตริย์เทพบรรพกาลแห่งดินแดนทุรกันดารด้วยด้วย ดังนั้น นกเฟิ่งหวงตามคัมภีร์ซานไห่จิงเป็นนกที่มีขนห้าเฉดสี และเป็นสัญลักษณ์แห่งความดีงามและสันติสุข ไม่มีการพูดถึงนกเพลิงหรือการตายแล้วเกิดใหม่จากขี้เถ้า ซึ่งอย่างหลังนี้ จริงๆ แล้วได้รับอิทธิพลมาจากตำนานของฝรั่งเรื่องนกฟีนิกซ์ แต่ในตำนานปรัมปราจีนมีการยกย่องนับถือสัตว์เทพสี่องค์ หนึ่งในนั้นคือ หงส์แดง (จูเชวี่ย 朱雀) เป็นเทพอัคคี และว่ากันว่านกเฟิ่งหวงเป็นสัตว์ที่สืบทอดมาจากหงส์แดงนั่นเอง ในหนังสือบันทึกเกร็ดความรู้โบราณในสมัยราชวงศ์ซ่งใต้ที่มีชื่อว่า “อวี้ไห่” (玉海 มีทั้งหมด 204 บท) มีสรุปไว้ว่า นกในตระกูลเฟิ่งหวงมี 5 ชนิดคือ มีสีแดงมากหน่อยคือเฟิ่งหวง; สีเหลืองมากหน่อยคือยวนฉู (鹓鶵); สีเขียวฟ้ามากหน่อยคือหลวน (鸾); สีม่วงมากหน่อยคือเยวี่ยจั๋ว (鸑鷟); และสีขาวคือหงหู (鸿鹄) แต่ไม่ได้มีการบรรยายไว้ถึงรูปพรรณสัณฐานที่ขัดเจนว่ามีความแตกต่างกันหรือไม่ ดังนั้นในรูปภาพแนวแฟนตาซีจีนทั้งหลายจะเห็นลักษณะใกล้เคียงกัน ต่างกันเพียงสี จริงๆ แล้ว ‘เฟิ่ง’ คือหงส์ตัวผู้ ‘หวง’ เป็นหงส์ตัวเมีย เมื่อเรียกรวมกันเป็น ‘เฟิ่งหวง’ หมายถึงเผ่าพันธุ์หงส์โดยรวม และเป็นสัญลักษณ์แห่งสมดุลของหยินหยาง เกิดเป็นลวดลายของเฟิ่งและหวงมาบรรจบกัน ต่อมาเมื่อมังกรถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ของเพศชายและฮ่องเต้ เฟิ่งซึ่งเป็นการเรียกย่อของเฟิ่งหวงจึงกลายมาเป็นสัญลักษณ์ของเพศหญิงและฮองเฮาแทน (ป.ล. หากอ่านแล้วชอบใจ ช่วยกดไลค์กดแชร์กันด้วยนะคะ #StoryfromStory) Credit รูปภาพจาก: https://m.1905.com/m/news/zaker/1531311.shtml?__hz=1fc214004c9481e4&api_source=zaker_news_add https://m.52lishi.com/article/78597.html http://www.gd.chinanews.com.cn/2019/2019-05-28/403356.shtml Credit ข้อมูลรวบรวมจาก: http://www.guoxue.com/book/shanhaijing/0001.htm https://baike.baidu.com/item/%E5%87%A4%E5%87%B0/5433 https://baike.baidu.com/item/%E6%9C%B1%E9%9B%80/2305467 https://zhuanlan.zhihu.com/p/45506725 #เฟิ่งหวง #ซานไห่จิง #คัมภีร์แห่งขุนเขาและทะเล #ตำนานจีน #สัตว์เทพจีน #วัฒนธรรมจีน

วันนี้เปลี่ยนมาคุยเกี่ยวกับการละเล่นชนิดหนึ่งที่เห็นในละครเรื่อง <ตงกง ตำนานรักตำหนักบูรพา> ความมีอยู่ว่า ... องค์หญิงหย่งหนิง: “ดูนั่นสิ พี่รองกับพี่ห้าอยู่ที่นั่น พวกเขาต้องกำลังเล่นบทกวีล่องสายน้ำอยู่แน่เลย”... องค์หญิงลั่วซี: “บทกวีล่องลอยน้ำ คือการละเล่นอย่างหนึ่งของราชวงศ์หลี่ หลังเสร็จพิธีฝูซี่ในแต่ละปี ทุกคนจะนั่งอยู่สองฝั่งของคูน้ำ วางจอกสุราไว้ที่ต้นน้ำ จอกสุราจะล่องมาตามสายน้ำ หากหยุดตรงหน้าใคร คนนั้นก็ต้องหยิบขึ้นมาดื่ม รวมถึงต้องแต่งกลอนด้วย”... - ถอดบทสนทนาจากละครเรื่อง <ตงกง ตำนานรักตำหนักบูรพา> ละครเรื่องนี้เกิดในราชวงศ์สมมุติ แต่ ‘บทกวีล่องสายน้ำ’ ที่กล่าวถึงนั้นมีอยู่จริง เรียกว่า ‘ชวีสุ่ยหลิวซาง’ (曲水流觞 แปลตรงตัวว่าชามสุราลอยไปตามสายน้ำที่คดเคี้ยว) เป็นกิจกรรมที่นิยมจัดขึ้นในวันที่สามเดือนสามของปฏิทินจันทรคติ หรือก็คือวันซ่างซึ (上巳节) ในวันซ่างซึ ตามธรรมเนียมโบราณดั้งเดิมจะทำการอาบน้ำในแม่น้ำเพื่อชำระล้างเคราะห์ร้ายและสิ่งอัปมงคลออกไปจากชีวิตหรือที่เรียกว่า ‘พิธีฝูซี่’ ตามที่กล่าวถึงในละครข้างต้น มีมาแต่สมัยราชวงศ์ฮั่นโจวตะวันออก (1047-772 ก่อนคริสตกาล) จัดเป็นหนึ่งในพิธีชำระที่สำคัญที่สุดของจีนโบราณ ต่อมาพิธีนี้แปรเปลี่ยนเป็นต่างคนต่างอาบน้ำแต่งตัวสวยงามแล้วออกมาริมแม่น้ำเพื่อกราบไหว้ และมีการแสดงรื่นเริง ในสมัยราชวงศ์จิ้น (ค.ศ. 266-420) เกิดเป็นกิจกรรมสันทนาการที่เรียกว่า ‘ชวีสุ่ยหลิวช่าง’ ขึ้น (ดูภาพประกอบ1) วิธีเล่นก็คือนั่งกันสองฝั่งฟากของลำธารแล้วปล่อยชามสุราให้ลอยไปตามสายน้ำ ชามสุราลอยไปหยุดอยู่หน้าใคร คนนั้นต้องแต่งกลอน หากแต่งไม่ออกก็ต้องถูกลงโทษด้วยการดื่มสุราสามชาม (วิธีเล่นแตกต่างจากที่บรรยายในละครตรงนี้) ต่อมาได้รับความนิยมอย่างมากในสมัยราชวงศ์ถัง เป็นกิจกรรมในช่วงเทศกาลที่หนุ่มสาวออกมาเจอะเจอกันได้ เป็นกิจกรรมกลางแจ้ง อาจเป็นลำธารจริง หรือเป็นลำธารและภูเขาจำลองอยู่ในอุทยานในบ้านคนรวย ต่อมาในสมัยราชวงศ์ซ่งไม่ค่อยเป็นที่นิยมและเมื่อถึงสมัยหมิงยิ่งจัดกันน้อย หากจัดขึ้นก็จะทำเป็นลำธารจำลองเล็กๆ ขึ้นในศาลาสำหรับคนกลุ่มเล็กร่วมดื่มกันเท่านั้น ‘ชวีสุ่ยหลิวช่าง’ ไม่เพียงเป็นประเพณีโบราณ หากยังเป็นบ่อเกิดของงานศิลปะในตำนานจีนที่ชื่อดังชิ้นหนึ่ง เป็นงานอักษรพู่กันจีนที่มีชื่อว่า ‘หลันถิงจี๋ซวี่’ (兰亭集序 ดูภาพประกอบ2) โดยหวังซีจือผู้เป็นนักปราชญ์ขุนนางในสมัยองค์จิ้นมู่แห่งราชวงศ์จิ้น งานอักษรของเขาโดดเด่นจนเขาถูกยกย่องว่าเป็นหนึ่งในสี่ ‘ที่สุด’ ของประวัติศาสตร์จีนในด้านนี้ ‘หลันถิงจี๋ซวี่’ เป็นบทนำของคอลเล็กชั่นบทกวีที่เกิดขึ้นในงานฉลองเทศกาลซ่างซึที่องค์จิ้นมู่ทรงจัดขึ้น มีเหล่าขุนนางสี่สิบเอ็ดคนมาร่วมเล่น ‘ชวีสุ่ยหลิวช่าง’ โดยบทนำนี้บรรยายถึงวิธีเล่นนี้เอาไว้ ต้นฉบับของผลงานชิ้นนี้หายสาบสูญไปตามกาลเวลา แต่ปรากฏฉบับคัดลอกมาตลอดหลายยุคสมัย ฉบับคัดลอกที่เก่าแก่ที่สุดเกิดขึ้นในสมัยราชวงศ์ถัง ปัจจุบันจัดเก็บอยู่ที่พิพิธภัณฑ์กรุงปักกิ่ง (ป.ล. หากอ่านแล้วชอบใจ ช่วยกดไลค์กดแชร์กดติดตามกันเพื่อป้องกันการกีดกันของเฟซบุ๊คด้วยนะคะ #StoryfromStory) Credit รูปภาพจากในละครและจาก: https://www.sohu.com/a/303274788_157925 https://www.sohu.com/a/371364660_118889 Credit ข้อมูลรวบรวมจาก: https://zh.m.wikipedia.org/zh-hans/上巳节 https://baike.baidu.com/item/上巳节 https://zhuanlan.zhihu.com/p/33299095 http://m.xinhuanet.com/sh/2018-04/18/c_137119707.htm https://en.wikipedia.org/wiki/Wang_Xizhi https://so.gushiwen.cn/shiwenv_af279f0cdd95.aspx

แม้ขาใหญ่ตำนานจีนเทา ตู้ห่าว จะชนะยกแรก ศาลชั้นต้นยกฟ้องคดียาเสพติด แต่ตู้ห่าว ก็ยังไม่ได้หายใจโล่ง เพราะยังมีคดีลอบเปิดบ่อนพนัน มัดขาไว้อีกคดี #ตู้ห่าวซ่าไม่ได้คดียังไม่จบ #ลอบเปิดบ่อน #ตำนานจีนเทา #จีนเทา #ตู้ห่าว #Sondhix #Sondhitalk #คุยทุกเรื่องกับสนธิฯ

เทศกาลตรุษจีนใกล้เข้ามาทุกที ยังไม่ทันเปลี่ยนจากปีมังกรเป็นปีงู ผู้ผลิตไพ่ชาวจีนก็เข็นไพ่ธีมงูออกมาแลกแต๊ะเอียกันล่วงหน้าแล้วครับ 'The Spiritual Snake Tarot' เป็นไพ่ทาโรต์ชุดใหม่ล่าสุดในเครือ บ. Chengdu Innerlit Culture Communication หรือชื่อเดิมคือ Chengdu Arcana เจ้าเดียวกับที่ทำไพ่ Stars Lighting Up the Night Tarot ทั้งยังปล่อยไพ่ทาโรต์ธีมปีนักษัตรออกมาแล้ว 2 ปีติดกัน ได้แก่ The Sage Rabbit Tarot เมื่อปี 2023 และ Lóng Tarot ในปีที่แล้ว 'The Spiritual Snake Tarot' ไม่ใช่แค่ไพ่ทาโรต์ที่ทำในธีมงู แต่เป็นงูในบริบทของตำนานความเชื่อและวัฒนธรรมจีน หน้าไพ่แต่ละใบมีฉากเป็นประเทศจีนในยุคโบราณแบบตามนิยายกำลังภายใน และทุกใบจะมีงูอยู่ในภาพเสมอ บางใบก็เป็นตัวละครในตำนานหรือคติชนของจีนที่เป็นคนครึ่งงูหรืองูจำแลงกายเป็นคน เช่น ในไพ่ Magician เป็นผู้หญิงที่มีร่างกายท่อนล่างเป็นงู ซึ่งผู้สร้างไพ่ก็น่าจะสื่อว่าเป็นพระแม่หนี่วา ไพ่ในสำรับมี 78 ใบตามขนบทาโรต์มาตรฐาน ไพ่ชุดหลักไม่ได้ระบุชัดว่าอ้างอิงถึงตำนานเทพหรือเรื่องเล่าอะไรบ้าง (แต่ใครที่พอจะคุ้นเคยกับตำนานจีนอยู่บ้างก็อาจจะคุ้น ๆ กับตัวละครบางตัว) ส่วนไพ่ชุดรองแต่ละตระกูลจะถ่ายทอดเนื้อเรื่องจากนิทานคติชนของจีนที่เกี่ยวข้องกับงู 4 เรื่อง เรื่องที่ดังสุดและเชื่อว่าหลายคนน่าจะเคยเห็นมาไม่เวอร์ชันใดก็เวอร์ชันหนึ่งคือตำนานของนางพญางูขาวไป๋ซู่เจินในไพ่ตระกูลถ้วย สำหรับไพ่ตระกูลดาบจะเป็นเรื่องราวของหญิงสาวผู้กล้านามหลี่จี้ที่อาสาตัวไปปราบงูยักษ์ (โครงเรื่องคล้าย ๆ เทพซูซาโนะโอะปราบงูยามาตะโนะโอโรจิของญี่ปุ่น เพียงแต่เปลี่ยนให้หญิงที่ควรจะเป็นหนึ่งในเครื่องสังเวยกลายเป็นคนฆ่างูแทน) ไพ่ตระกูลไม้เท้าเล่าตำนานของพญางูดำที่เป็นเทพแห่งขุนเขา ส่วนไพ่ตระกูลเหรียญเป็นเรื่องของกษัตริย์แห่งรัฐสุยช่วยชีวิตงูศักดิ์สิทธิ์และได้รับรางวัลตอบแทนเป็นไข่มุกแสงจันทร์ สเปกไพ่จัดว่าอยู่ในระดับปานกลาง ไพ่พิมพ์ด้วยกระดาษอาร์ตมันเคลือบลินิน หนา 350 gsm ไม่ไถขอบ ลายหลังไพ่มีความสมมาตร ดังนั้นใช้อ่านไพ่แบบกลับหัวได้ บรรจุในกล่องแข็งจั่วปังแบบฝาครอบ มีคู่มือเล่มเล็กเนื้อหาภาษาจีนและอังกฤษ อธิบายความหมายไพ่แต่ละใบทั้งแบบตั้งตรงและกลับหัวสั้น ๆ ในส่วนของไพ่ชุดรองแต่ละตระกูลจะมีการเล่าเรื่องย่อของนิทานคติชนที่เป็น Reference (ตามที่ว่าไว้ในย่อหน้าข้างบน) หน้าไพ่โดยรวมสามารถอ่านแบบทาโรต์กึ่งออราเคิลได้ แต่สำหรับคนที่อาจจะไม่ได้รู้จักมักคุ้นกับหนังหรือซีรีส์จีนโบราณกำลังภายใน ก็อาจจะสตั๊นไปเมื่อเห็นหน้าไพ่บางใบเช่นกัน (โดยเฉพาะไพ่ชุดรองที่อ้างอิงเนื้อเรื่องตำนานนิทานต่าง ๆ) ดังนั้นยึดเอาความหมายไพ่ตามระบบไว้ก็ไม่เสียหายครับ