อริยสาวกพึงศึกษาการได้สมาธิที่มีสัญญาในนิพพาน
สัทธรรมลำดับที่ : 943
https://www.xn--n3ccdaca9awfta5nmbzd0nd.com/AriyasajSearch/SinglePage.php?key=943
ชื่อบทธรรม :- สมาธิที่เป็นอสังขตมนสิการ
เนื้อความทั้งหมด :-
--สมาธิที่เป็นอสังขตมนสิการ
[ต่อไปนี้เป็นคำตอบของพระสารีบุตรต่อคำถามของพระอานนท์
ซึ่งถามอย่างเดียวกันกับที่ทูลถามพระพุทธเจ้า
พระสารีบุตรก็ได้ตอบอย่างเดียวกันกับที่พระพุทธเจ้าตรัสตอบ
จนกระทั่งพระอานนท์สรรเสริญว่า พระศาสดาและสาวกมีคำกล่าวตรงกัน
ทั้งโดยอรรถะและโดยพยัญชนะ เป็นที่น่าอัศจรรย์ยิ่งนัก.
--แต่ในที่อื่นในคราวอื่น (ทสก.อ ๒๔/๑๐/๗-๘)
http://etipitaka.com/read/pali/24/10/?keywords=%E0%B9%97
พระสารีบุตรได้ตอบคำถามของพระอานนท์
ซึ่งอานนท์ซึ่งถามเรื่องเดียวกัน
คือเรื่องสมาธิที่ไม่มีสัญญาในสิ่งอันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือ
หากแต่ถามเว้นอารมณ์จำพวกสุดท้าย คือ
สิ่งที่ได้เห็น สิ่งที่ได้ฟัง สิ่งที่ได้รู้สึก สิ่งที่ไม่รู้แจ้ง สิ่งที่ได้บรรลุ
สิ่งที่ได้แสวงหา สิ่งที่ใจติดตาม เสียเท่านั้น,
ซึ่งโดยหลักเกณฑ์นี้แล้ว ท่านควรจะตอบด้วยคำตอบเดียวกัน
คือตอบว่าการได้สมาธิที่มีสัญญาในนิพพาน
ดังบทว่า นั่นสงบระงับ นั่นประณีต ดังนี้เป็นต้น,
แต่ท่านกลับไปตอบว่าได้แก่ การได้สมาธิที่มีสัญญาว่า
#การดับไม่เหลือแห่งภพคือนิพพาน (ภวนิโรโธ นิพฺพานํ)
http://etipitaka.com/read/pali/24/11/?keywords=ภวนิโรโธ+นิพฺพานํ
ซึ่งเป็นสัญญาที่เคยเกิดแก่ท่านซ้ำ ๆ กันไปไม่ขาดสายเหมือนเปลวไฟที่เกิดขึ้น
ทยอยกันฉันนั้น อันเป็นการได้สมาธิที่ได้เมื่อท่านอาศัยอยู่ที่ป่าอันธวันใกล้เมืองสาวัตถี.
(ขอให้ผู้ศึกษาสังเกตให้เห็นว่า คำตอบอย่างแรกโน้น
บรรยายลักษณะของนิพพานในหลายแง่หลายมุม,
ส่วนคำตอบในสูตรนี้
ระบุแต่เพียงแง่เดียวประเด็นเดียว ว่าได้แก่ &การดับไม่เหลือแห่งภพ.
และขอให้เห็นลึกลงไปถึงว่า นิพพาน
ไม่ได้เป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือ แต่ก็เป็นอารมณ์แห่งสัญญาได้เหมือนกัน
สัญญาจึงเป็นสิ่งที่มีได้ทั้งในอารมณ์อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือและในสิ่งที่มิได้เป็น.
อารมณ์อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือ กล่าวคือ ในพระนิพพานนั่นเอง.
)
สรุปความว่า สัญญามีได้ทั้งในสิ่งที่เป็นสังขตะและอสังขตะ
โดยลักษณะที่ตรงกันข้ามทีเดียว
].
--“มีอยู่หรือหนอ พระเจ้าข้า ! การที่ภิกษุได้เฉพาะซึ่งสมาธิชนิดที่
-ไม่กระทำในใจ
ซึ่งจักษุ (และ) รูป
ซึ่งโสตะ (และ) เสียง
ซึ่งฆานะ (และ) กลิ่น
ซึ่งชิวหา (และ) รส
ซึ่งกาย (และ) โผฏฐัพพะ
ไม่กระทำในใจ
ซึ่งดิน ซึ่งน้ำ ซึ่งไฟ ซึ่งลม
-ไม่กระทำในใจ
ซึ่งอากาสานัญจายตนะ
ซึ่งวิญญาณัญจายตนะ
ซึ่งอากิญจัญญายตน
ซึ่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ
-ไม่กระทำในใจ
ซึ่งโลกนี้ ซึ่งโลกอื่น
-ไม่กระทำในใจแม้สิ่งซึ่ง
ได้เห็น ได้ยิน ได้รู้สึก ได้รู้แจ้ง ได้บรรลุ ได้แสวงหา ได้ติดตามด้วยใจ นั้น ๆ
แม้กระนั้นก็ยังกระทำในใจอยู่ ?”
--อานนท์ ! การที่ภิกษุได้สมาธิชนิดที่เธอถามนั้น มีอยู่.
--“มีอยู่อย่างไร พระเจ้าข้า !”
--อานนท์ ! ภิกษุในกรณีนี้ ย่อม กระทำในใจอย่างนี้ว่า
“นั่นสงบระงับ นั่นประณีต
: นั่นคือธรรมชาติเป็นที่สงบระงับแห่งสังขารทั้งปวง
เป็นที่สลัดคืนซึ่งอุปธิทั้งปวง
เป็นที่สิ้นไปแห่งตัณหา
เป็นความจางคลาย
เป็นความดับ เป็นนิพพาน”*--๑
ดังนี้.
--อานนท์ ! อย่างนี้แล ชื่อว่า การที่ภิกษุได้เฉพาะซึ่งสมาธิชนิดที่
-ไม่กระทำในใจ ซึ่งจักษุ (และ) รูป ซึ่งโสตะ (และ) เสียง ซึ่งฆานะ (และ)
กลิ่น ซึ่งชิวหา (และ) รส ซึ่งกาย (และ) โผฏฐัพพะ
-ไม่กระทำในใจซึ่งดิน ซึ่งน้ำ ซึ่งไฟ ซึ่งลม
-ไม่กระทำในใจซึ่งอากาสานัญจายตนะ ซึ่งวิญญาณัญจายตนะ
ซึ่งอากิญจัญญายตนะ ซึ่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ
-ไม่กระทำในใจ ซึ่งโลกนี้ ซึ่งโลกอื่น
-ไม่กระทำในใจแม้สิ่งซึ่งได้เห็น ได้ยิน ได้รู้สึก ได้รู้แจ้ง ได้บรรลุ
ได้แสวงหา ได้ติดตามด้วยใจ นั้นๆ เลย ;
แต่ก็ยังมีการกระทำในใจอยู่.-
*--๑.บาลีว่า
“เอตํ สนฺตํ เอตํ ปณีตํ
ยทิทํ สพฺพสงฺขารสมโถ สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค
ตณฺหกฺขโย วิราโค นิโรโธ นิพฺพานนฺติ”.
http://etipitaka.com/read/pali/24/344/?keywords=นิพฺพานนฺติ #สัมมาสมาธิ
#ทุกขมรรค #อริยสัจสี่ #สุตันตปิฎก #บาลีสุตันตปิฎก #พุทธธัมมเจดีย์
อ้างอิงไทยสุตันตปิฎก : - เอกาทสก. อํ. 24/346/215.
http://etipitaka.com/read/thai/24/297/?keywords=%E0%B9%92%E0%B9%91%E0%B9%95
อ้างอิงบาลีสุตันตปิฎก : - เอกาทสก. อํ. ๒๔/๓๔๖/๒๑๕.
http://etipitaka.com/read/pali/24/346/?keywords=%E0%B9%92%E0%B9%91%E0%B9%95
ศึกษาเพิ่มเติม...
https://www.xn--n3ccdaca9awfta5nmbzd0nd.com/AriyasajSearch/SinglePage.php?key=943 https://www.xn--n3ccdaca9awfta5nmbzd0nd.com/2015/checkForm.php?songno=80&id=943 https://www.xn--n3ccdaca9awfta5nmbzd0nd.com/2015/checkForm.php?songno=80
ลำดับสาธยายธรรม : 80 ฟังเสียงอ่าน...
http://www.manodham.com/sound/002/mp3/002_80.mp3 อริยสาวกพึงศึกษาการได้สมาธิที่มีสัญญาในนิพพาน
สัทธรรมลำดับที่ : 943
https://www.xn--n3ccdaca9awfta5nmbzd0nd.com/AriyasajSearch/SinglePage.php?key=943
ชื่อบทธรรม :- สมาธิที่เป็นอสังขตมนสิการ
เนื้อความทั้งหมด :-
--สมาธิที่เป็นอสังขตมนสิการ
[ต่อไปนี้เป็นคำตอบของพระสารีบุตรต่อคำถามของพระอานนท์
ซึ่งถามอย่างเดียวกันกับที่ทูลถามพระพุทธเจ้า
พระสารีบุตรก็ได้ตอบอย่างเดียวกันกับที่พระพุทธเจ้าตรัสตอบ
จนกระทั่งพระอานนท์สรรเสริญว่า พระศาสดาและสาวกมีคำกล่าวตรงกัน
ทั้งโดยอรรถะและโดยพยัญชนะ เป็นที่น่าอัศจรรย์ยิ่งนัก.
--แต่ในที่อื่นในคราวอื่น (ทสก.อ ๒๔/๑๐/๗-๘)
http://etipitaka.com/read/pali/24/10/?keywords=%E0%B9%97
พระสารีบุตรได้ตอบคำถามของพระอานนท์
ซึ่งอานนท์ซึ่งถามเรื่องเดียวกัน
คือเรื่องสมาธิที่ไม่มีสัญญาในสิ่งอันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือ
หากแต่ถามเว้นอารมณ์จำพวกสุดท้าย คือ
สิ่งที่ได้เห็น สิ่งที่ได้ฟัง สิ่งที่ได้รู้สึก สิ่งที่ไม่รู้แจ้ง สิ่งที่ได้บรรลุ
สิ่งที่ได้แสวงหา สิ่งที่ใจติดตาม เสียเท่านั้น,
ซึ่งโดยหลักเกณฑ์นี้แล้ว ท่านควรจะตอบด้วยคำตอบเดียวกัน
คือตอบว่าการได้สมาธิที่มีสัญญาในนิพพาน
ดังบทว่า นั่นสงบระงับ นั่นประณีต ดังนี้เป็นต้น,
แต่ท่านกลับไปตอบว่าได้แก่ การได้สมาธิที่มีสัญญาว่า
#การดับไม่เหลือแห่งภพคือนิพพาน (ภวนิโรโธ นิพฺพานํ)
http://etipitaka.com/read/pali/24/11/?keywords=ภวนิโรโธ+นิพฺพานํ
ซึ่งเป็นสัญญาที่เคยเกิดแก่ท่านซ้ำ ๆ กันไปไม่ขาดสายเหมือนเปลวไฟที่เกิดขึ้น
ทยอยกันฉันนั้น อันเป็นการได้สมาธิที่ได้เมื่อท่านอาศัยอยู่ที่ป่าอันธวันใกล้เมืองสาวัตถี.
(ขอให้ผู้ศึกษาสังเกตให้เห็นว่า คำตอบอย่างแรกโน้น
บรรยายลักษณะของนิพพานในหลายแง่หลายมุม,
ส่วนคำตอบในสูตรนี้
ระบุแต่เพียงแง่เดียวประเด็นเดียว ว่าได้แก่ &การดับไม่เหลือแห่งภพ.
และขอให้เห็นลึกลงไปถึงว่า นิพพาน
ไม่ได้เป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือ แต่ก็เป็นอารมณ์แห่งสัญญาได้เหมือนกัน
สัญญาจึงเป็นสิ่งที่มีได้ทั้งในอารมณ์อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือและในสิ่งที่มิได้เป็น.
อารมณ์อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือ กล่าวคือ ในพระนิพพานนั่นเอง.
)
สรุปความว่า สัญญามีได้ทั้งในสิ่งที่เป็นสังขตะและอสังขตะ
โดยลักษณะที่ตรงกันข้ามทีเดียว
].
--“มีอยู่หรือหนอ พระเจ้าข้า ! การที่ภิกษุได้เฉพาะซึ่งสมาธิชนิดที่
-ไม่กระทำในใจ
ซึ่งจักษุ (และ) รูป
ซึ่งโสตะ (และ) เสียง
ซึ่งฆานะ (และ) กลิ่น
ซึ่งชิวหา (และ) รส
ซึ่งกาย (และ) โผฏฐัพพะ
ไม่กระทำในใจ
ซึ่งดิน ซึ่งน้ำ ซึ่งไฟ ซึ่งลม
-ไม่กระทำในใจ
ซึ่งอากาสานัญจายตนะ
ซึ่งวิญญาณัญจายตนะ
ซึ่งอากิญจัญญายตน
ซึ่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ
-ไม่กระทำในใจ
ซึ่งโลกนี้ ซึ่งโลกอื่น
-ไม่กระทำในใจแม้สิ่งซึ่ง
ได้เห็น ได้ยิน ได้รู้สึก ได้รู้แจ้ง ได้บรรลุ ได้แสวงหา ได้ติดตามด้วยใจ นั้น ๆ
แม้กระนั้นก็ยังกระทำในใจอยู่ ?”
--อานนท์ ! การที่ภิกษุได้สมาธิชนิดที่เธอถามนั้น มีอยู่.
--“มีอยู่อย่างไร พระเจ้าข้า !”
--อานนท์ ! ภิกษุในกรณีนี้ ย่อม กระทำในใจอย่างนี้ว่า
“นั่นสงบระงับ นั่นประณีต
: นั่นคือธรรมชาติเป็นที่สงบระงับแห่งสังขารทั้งปวง
เป็นที่สลัดคืนซึ่งอุปธิทั้งปวง
เป็นที่สิ้นไปแห่งตัณหา
เป็นความจางคลาย
เป็นความดับ เป็นนิพพาน”*--๑
ดังนี้.
--อานนท์ ! อย่างนี้แล ชื่อว่า การที่ภิกษุได้เฉพาะซึ่งสมาธิชนิดที่
-ไม่กระทำในใจ ซึ่งจักษุ (และ) รูป ซึ่งโสตะ (และ) เสียง ซึ่งฆานะ (และ)
กลิ่น ซึ่งชิวหา (และ) รส ซึ่งกาย (และ) โผฏฐัพพะ
-ไม่กระทำในใจซึ่งดิน ซึ่งน้ำ ซึ่งไฟ ซึ่งลม
-ไม่กระทำในใจซึ่งอากาสานัญจายตนะ ซึ่งวิญญาณัญจายตนะ
ซึ่งอากิญจัญญายตนะ ซึ่งเนวสัญญานาสัญญายตนะ
-ไม่กระทำในใจ ซึ่งโลกนี้ ซึ่งโลกอื่น
-ไม่กระทำในใจแม้สิ่งซึ่งได้เห็น ได้ยิน ได้รู้สึก ได้รู้แจ้ง ได้บรรลุ
ได้แสวงหา ได้ติดตามด้วยใจ นั้นๆ เลย ;
แต่ก็ยังมีการกระทำในใจอยู่.-
*--๑.บาลีว่า
“เอตํ สนฺตํ เอตํ ปณีตํ
ยทิทํ สพฺพสงฺขารสมโถ สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค
ตณฺหกฺขโย วิราโค นิโรโธ นิพฺพานนฺติ”.
http://etipitaka.com/read/pali/24/344/?keywords=นิพฺพานนฺติ
#สัมมาสมาธิ
#ทุกขมรรค #อริยสัจสี่ #สุตันตปิฎก #บาลีสุตันตปิฎก #พุทธธัมมเจดีย์
อ้างอิงไทยสุตันตปิฎก : - เอกาทสก. อํ. 24/346/215.
http://etipitaka.com/read/thai/24/297/?keywords=%E0%B9%92%E0%B9%91%E0%B9%95
อ้างอิงบาลีสุตันตปิฎก : - เอกาทสก. อํ. ๒๔/๓๔๖/๒๑๕.
http://etipitaka.com/read/pali/24/346/?keywords=%E0%B9%92%E0%B9%91%E0%B9%95
ศึกษาเพิ่มเติม...
https://www.xn--n3ccdaca9awfta5nmbzd0nd.com/AriyasajSearch/SinglePage.php?key=943
https://www.xn--n3ccdaca9awfta5nmbzd0nd.com/2015/checkForm.php?songno=80&id=943
https://www.xn--n3ccdaca9awfta5nmbzd0nd.com/2015/checkForm.php?songno=80
ลำดับสาธยายธรรม : 80 ฟังเสียงอ่าน...
http://www.manodham.com/sound/002/mp3/002_80.mp3