🔐 “Personal Data Storage — เมื่อข้อมูลของคุณไม่ควรถูกครอบครองโดยใครนอกจากตัวคุณเอง” ในยุคที่ข้อมูลส่วนตัวกลายเป็นสินค้าของบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ แนวคิด “Personal Data Storage” หรือการเก็บข้อมูลส่วนตัวในพื้นที่ที่ผู้ใช้ควบคุมเอง กำลังกลับมาเป็นกระแสอีกครั้ง โดยมีนักคิดอย่าง Sir Tim Berners-Lee ผู้สร้างเวิลด์ไวด์เว็บ เป็นผู้ผลักดันแนวทางนี้ผ่านโปรโตคอลชื่อ Solid Solid คือระบบที่ให้ผู้ใช้เก็บข้อมูลของตนเองไว้ใน “Pod” หรือพื้นที่จัดเก็บข้อมูลส่วนตัว ซึ่งสามารถเลือกได้ว่าจะเก็บไว้ในเครื่องของตนเอง หรือในเซิร์ฟเวอร์ที่เชื่อถือได้ เช่น สหกรณ์ข้อมูล (Data Coop) หรือองค์กรที่ดำเนินงานแบบโปร่งใสและไม่แสวงหากำไร แนวคิดนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ — ย้อนกลับไปปี 2009 Berners-Lee เคยเสนอ “Socially Aware Cloud Storage” ที่ให้ผู้ใช้ควบคุมข้อมูลผ่าน URI และระบบสิทธิ์แบบกระจาย แต่ในยุคนั้นยังไม่มีแรงผลักดันมากพอ จนกระทั่งเกิดวิกฤติความเป็นส่วนตัวหลายครั้งในช่วงปี 2010s ทำให้แนวคิด Solid ได้รับการสนับสนุนมากขึ้น นอกจาก Solid ยังมี AT Protocol ที่พัฒนาโดยทีม Bluesky ซึ่งเน้นการสร้างเครือข่ายสังคมแบบเปิด โดยให้ผู้ใช้เป็นเจ้าของข้อมูลของตนเอง เช่น การใช้โดเมนส่วนตัวเป็น “internet handle” (@alice.com) และเก็บข้อมูลโพสต์ ไลก์ และการติดตามไว้ใน “Personal Data Server” ที่ผู้ใช้ควบคุมได้ แนวทางนี้กำลังได้รับความนิยมในกลุ่มผู้ใช้ที่ต้องการอิสระจากแพลตฟอร์มแบบปิด เช่น Facebook หรือ Twitter โดยมีการตั้งองค์กรร่วมดูแลข้อมูล เช่น Blacksky, Tangled และ Northsky ซึ่งทำหน้าที่คล้ายสหกรณ์ข้อมูลที่ผู้ใช้เป็นเจ้าของร่วมกัน เป้าหมายของแนวคิดนี้คือการเปลี่ยนบทสนทนาเรื่อง “สิทธิ์ในการดาวน์โหลดข้อมูลจากแพลตฟอร์ม” ไปสู่ “สิทธิ์ในการให้แพลตฟอร์มเข้าถึงข้อมูลของเรา” — และเฉพาะเมื่อเราอนุญาตเท่านั้น ✅ ข้อมูลสำคัญจากข่าว ➡️ Personal Data Storage คือแนวคิดที่ให้ผู้ใช้ควบคุมข้อมูลของตนเอง ➡️ Solid Protocol พัฒนาโดย Tim Berners-Lee เพื่อให้ผู้ใช้เก็บข้อมูลใน Pod ส่วนตัว ➡️ AT Protocol โดย Bluesky ใช้แนวทางคล้ายกัน โดยให้ผู้ใช้มี “internet handle” เป็นของตนเอง ➡️ ข้อมูลผู้ใช้ เช่น โพสต์ ไลก์ และการติดตาม ถูกเก็บไว้ใน Personal Data Server ➡️ ผู้ใช้สามารถเลือกเซิร์ฟเวอร์ที่เชื่อถือได้ เช่น สหกรณ์ข้อมูลหรือองค์กรชุมชน ➡️ แนวคิดนี้เปลี่ยนจากการให้แพลตฟอร์มเก็บข้อมูล ไปสู่การให้ผู้ใช้เป็นเจ้าของข้อมูล ➡️ มีองค์กรร่วมดูแลข้อมูล เช่น Blacksky, Tangled, Northsky ที่ดำเนินงานแบบโปร่งใส ➡️ Solid และ AT Protocol เป็นตัวอย่างของการสร้าง Open Social Web ที่ผู้ใช้ควบคุมได้ ✅ ข้อมูลเสริมจากภายนอก ➡️ Solid ใช้ระบบสิทธิ์แบบ declarative เช่น “Alice สามารถอ่านไฟล์นี้” ➡️ AT Protocol ใช้โดเมนเป็นตัวแทนตัวตน เช่น @bob.com ➡️ สหกรณ์ข้อมูล (Data Coop) คล้ายกับสหกรณ์เครดิตในระบบธนาคาร ➡️ การเก็บข้อมูลใน Pod ช่วยลดความเสี่ยงจากการละเมิดความเป็นส่วนตัว ➡️ แนวคิดนี้ได้รับการสนับสนุนจากองค์กรอย่าง ODI และ MIT https://blog.muni.town/personal-data-storage-idea/