🗺️ “แผนที่โลกกลับหัว: Robert Simmon ท้าทายความเคยชิน — เมื่อ ‘ใต้’ ขึ้นมาอยู่บนสุด โลกก็เปลี่ยนไป” ถ้าคุณหลับตาแล้วนึกถึงแผนที่โลก ภาพที่ปรากฏในหัวน่าจะเป็นแบบที่เราคุ้นเคย: อเมริกาเหนือและยุโรปอยู่ด้านบน แอฟริกาอยู่ตรงกลาง และออสเตรเลียกับแอนตาร์กติกาอยู่ด้านล่าง แต่ Robert Simmon นักทำแผนที่ผู้เคยร่วมงานกับ NASA Earth Observatory และ Planet Labs ได้ตั้งคำถามว่า “ทำไมต้องเป็นแบบนั้น?” และเขาได้ตอบด้วยการสร้างแผนที่โลกแบบ “south-up” หรือ “ใต้ขึ้นบน” ที่พลิกทุกอย่างกลับหัว แผนที่ของ Simmon ยังคงถูกต้องทางภูมิศาสตร์ทุกประการ มีประเทศ ทะเลสาบ เมือง และถนนครบถ้วน พร้อมแผนที่ย่อยแสดงชีวนิเวศของโลก การใช้ที่ดิน และความลึกของมหาสมุทร แต่เมื่อมองด้วยทิศใต้เป็นด้านบน ทุกอย่างดูแปลกตาและชวนให้ตั้งคำถามว่า “ทำไมเราถึงยึดติดกับการวางทิศเหนือไว้ด้านบน?” ความจริงคือ แผนที่ในอดีตไม่ได้มีทิศเหนืออยู่ด้านบนเสมอไป ในยุคจีนโบราณ เช่น สมัยราชวงศ์ฮั่นและถัง นักเดินเรือใช้เข็มแม่เหล็กที่ชี้ไปทางใต้เป็นหลัก และแผนที่จำนวนมากในยุโรปยุคกลางก็มีทิศตะวันออกหรือใต้เป็นด้านบน การที่ทิศเหนือกลายเป็นมาตรฐานเกิดจากอิทธิพลของ Ptolemy ซึ่งเป็นผู้กำหนดเส้นละติจูดและลองจิจูด ทำให้แผนที่ที่ตามมารับเอาทิศเหนือไว้ด้านบนโดยอัตโนมัติ นอกจากนี้ยังมีมิติทางจิตวิทยา: เรามักมองว่าสิ่งที่อยู่ด้านบนคือ “ดี” และสิ่งที่อยู่ด้านล่างคือ “แย่” ซึ่งส่งผลต่อการรับรู้ทางภูมิศาสตร์ เช่น การมองว่าประเทศทางเหนือมีสถานะสูงกว่าโดยไม่รู้ตัว การเปลี่ยนแผนที่ให้ใต้ขึ้นบนจึงไม่ใช่แค่การกลับหัวภาพ — แต่เป็นการกลับหัวความคิด ✅ ข้อมูลสำคัญจากข่าว ➡️ Robert Simmon สร้างแผนที่โลกแบบ south-up เพื่อท้าทายความเคยชิน ➡️ แผนที่มีข้อมูลครบถ้วน เช่น ประเทศ เมือง ถนน มหาสมุทร และแผนที่ย่อย ➡️ การวางทิศใต้ไว้ด้านบนทำให้ผู้ดูรู้สึกแปลกตาและตั้งคำถามกับมาตรฐานเดิม ➡️ แผนที่นี้ถูกส่งเข้าร่วมโครงการ Maps.com เพื่อเผยแพร่สู่สาธารณะ ✅ ประวัติศาสตร์และหลักการ ➡️ ในอดีตแผนที่มีทิศใต้หรือทิศตะวันออกเป็นด้านบน ไม่ใช่ทิศเหนือเสมอไป ➡️ นักเดินเรือจีนโบราณใช้เข็มแม่เหล็กที่ชี้ไปทางใต้เป็นหลัก ➡️ Ptolemy เป็นผู้กำหนดระบบละติจูด–ลองจิจูด ทำให้ทิศเหนือกลายเป็นมาตรฐาน ➡️ การวางทิศบนแผนที่มีผลต่อการรับรู้ทางจิตวิทยาและสังคม ✅ ข้อมูลเสริมจากภายนอก ➡️ การใช้แผนที่ south-up ถูกนำไปใช้ในห้องเรียนเพื่อกระตุ้นการคิดเชิงวิพากษ์ ➡️ นักวิจัยพบว่าเมื่อใช้แผนที่แบบ south-up อคติทางภูมิศาสตร์ลดลง ➡️ ภาษาอังกฤษมีคำพูดที่สะท้อนอคติ เช่น “up north” กับ “down south” ➡️ แผนที่แบบกลับหัวเคยถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ทางการเมืองในศตวรรษที่ 20 https://www.maps.com/this-map-is-not-upside-down/