#ความดันโลหิตสูง ทำไมในขณะที่เราออกกำลังกาย ความดันโลหิตของเราจึงสูงขึ้น ความดันโลหิต หมายถึง แรงดันของกระแสเลือดที่กระทบต่อผนังหลอดเลือดแดง ซึ่งเกิดจากการสูบฉีดของหัวใจ สามารถวัดได้โดยการใช้เครื่องวัดความดัน (Sphygmomanometer) วัดที่แขน และมีค่าที่วัดได้ 2 ค่า คือ • ความดันช่วงบน หรือ ความดันซิสโตลี (Systolic blood pressure) หมายถึง แรงดันเลือดในขณะที่หัวใจบีบตัว ซึ่งอาจจะสูงตามอายุ และความดันช่วงบนของคนคนเดียวกัน อาจมีค่าที่ต่างกันออกไป ตามท่าเคลื่อนไหวของร่างกาย การเปลี่ยนแปลงของอารมณ์และปริมาณของการออกกำลังกาย • ความดันช่วงล่าง หรือ ความดันไดแอสโตลี (Diastolic blood pressure) หมายถึง แรงดันเลือดในขณะที่หัวใจคลายตัว ในปัจจุบันได้มีการกำหนดค่าความดันโลหิตปกติ และระดับความรุนแรงของโรคความดันโลหิตสูง ดังนี้ ความดันโลหิตปกติ < 120 และ < 80 ความดันโลหิตปกติที่ค่อนไปทางสูง 120-129 และ < 80 ความดันโลหิตสูงระดับที่ 1 130-139 และ/หรือ 80-89 ความดันโหลิตสูงระดับที่ 2 ≥ 140 และ/หรือ ≥ 90 ความดันช่วงบนสูงเดี่ยว≥ 140 และ < 90 แต่สิ่งที่การกำหนดมาตรฐานลืมคิดก็คือ เมื่อน้ำหนักของร่างกายเพิ่มขึ้น 1 กิโลกรัม หลอดเลือดจะยาวเพิ่มขึ้นอีก 5 กิโลเมตร มันแปลว่า จะกำหนดให้ผู้สูงอายุที่มีน้ำหนักเกินมาตรฐานอยู่ 5 กิโลกรัมมีความดันโลหิตที่ 120/80 เท่ากับเด็กหนุ่มที่มีดัชนีร่างกายสมส่วนและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอมิได้ จะกำหนดค่าความดันโลหิตของคนที่มีเม็ดเลือดแดงต่ำ ให้อยู่ในมาตรฐาน 120/80 มิได้ เนื่องจากหัวใจต้องสูบฉีดเลือดมากขึ้น ดังนั้น ถ้าค่าความดันโลหิตของคุณไม่อยู่ในมาตรฐาน 120/80 ก็ไม่ต้องกังวลให้มาก แต่ให้ตรวจสอบว่าร่างกายของคุณประสบกับปัญหาอะไรอยู่ และพึงระลึกไว้ว่า ยาลดความดันโลหิตไม่ได้เป็นการมุ่งเน้นการแก้ปัญหาที่ต้นเหตุและยังมีผลข้างเคียงในระยะยาวอีกด้วย สาเหตุของโรคความดันโลหิตสูง • ผู้ป่วยที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงส่วนใหญ่ประมาณ 90-95% มักจะมีปัญหาทางด้านระบบทางเดินอาหารและระบบการย่อย อาทิ โรคกระเพาะอาหาร กรดไหลย้อน ลำไส้แปรปรวน ลำไส้อักเสบเรื้อรัง ริดสีดวงทวาร และโรคภูมิแพ้ เนื่องจาก ขาดสารอาหาร ในขณะที่ร่างกายยังต้องการอาหารและอากาศตามปกติ จำเป็นอยู่เองที่หัวใจจะต้องส่งอาหารและอากาศให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย • ผู้ป่วยที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงส่วนน้อยประมาณ 5-10% อาจตรวจพบโรคหรือภาวะผิดปกติที่เป็นสาเหตุของความดันโลหิตสูง ได้แก่ • • โรคไต เช่น โรคไตเรื้อรัง กรวยไตอักเสบเรื้อรัง หน่วยไตอักเสบ โรคถุงน้ำไตชนิดหลายถุง ฯลฯ หลอดเลือดแดงไตตีบ (Renal artery stenosis)หลอดเลือดแดงใหญ่ตีบ (Coarctation of aorta) เนื้องอกบางชนิดของต่อมหมวกไต หรือต่อมใต้สมอง • โรคเบาหวาน เพราะก่อให้เกิดการอักเสบ เลือดข้นและตีบแคบของหลอดเลือดต่างๆ รวมทั้งหลอดเลือดของไต • น้ำหนักตัวเกินและโรคอ้วน เนื่องจากน้ำหนักตัวที่เพิ่ม 1 กิโลกรัม เส้นเลือดฝอยในเนื้อเยื่อจะเพิ่มขึ้นประมาณ 5 กิโลเมตร ดังนั้นเมื่อระยะทางของหลอดเลือดเพิ่มขึ้น จึงจำเป็นอยู่เองที่หัวใจจะต้องทำการเพิ่มแรงดัน • โรคหลอดเลือดอักเสบ (Vasculitis) จะทำให้หลอดเลือดมีบาดแผลและตับจำเป็นต้องสร้างคอเลสเตอรอลมาซ่อมแซม จึงทำให้เกิดการตีบในหลอดเลือดได้ ดังนั้นการที่จะรักษาความดันให้ปกติ ก็ต้องไปแก้ที่ต้นเหตุของแต่ละโรค ด้วยรักและห่วงใยจากใจ Cr. Santi Manadee