พระพุทธเจ้าสอนเรื่อง "อนัตตา" ว่าทุกสิ่งล้วนไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง รวมถึงความคิดของเราด้วย การบอกว่าความคิดเป็นอนัตตาหมายถึง ความคิดไม่ได้มีความคงที่ ไม่สามารถเป็นตัวเดิมได้อย่างถาวร เพราะมันเกิดจากปัจจัยหลายอย่างและเปลี่ยนแปลงไปตามสิ่งรอบตัว เช่น การเรียนรู้ใหม่ๆ การเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย หรืออารมณ์ที่เกิดขึ้นในขณะนั้น

เมื่อเราพิจารณาความคิดอย่างลึกซึ้ง จะเห็นว่ามันไม่เคยเป็นสิ่งที่แน่นอน เช่น ความคิดร้ายๆ มักเกิดขึ้นเพราะปัจจัยภายนอก เช่น การเจอคนหรือสถานการณ์ที่ทำให้เราโกรธ ในทางตรงกันข้าม ความคิดดีๆ อาจเกิดขึ้นเมื่อเรารับธรรมะเข้ามาในใจ ดังนั้น ความคิดไม่ใช่สิ่งที่มีตัวตนอยู่ถาวร แต่เป็นเพียงผลจากการปรุงแต่งของปัจจัยต่างๆ

ความเข้าใจเรื่องอนัตตาของความคิดนี้ช่วยให้เราเห็นว่า เราไม่ได้เป็นเจ้าของความคิดเหล่านั้น ไม่ว่าเราจะคิดดีหรือคิดร้าย ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นผลของปัจจัยภายนอกที่เกิดขึ้นชั่วคราว และผ่านไป ความคิดไม่ใช่ "ตัวเรา" อย่างแท้จริง การฝึกสติและการพิจารณาให้เห็นความเป็นอนัตตาในความคิด จะทำให้เราคลายความยึดมั่นในตัวตนและปล่อยวางความคิดที่ไม่เป็นประโยชน์ไปได้

นี่คือการเผชิญหน้ากับความจริงแห่งอนัตตา ที่ทำให้เราเข้าใจอย่างลึกซึ้งว่า ความคิดก็เป็นเพียงสิ่งหนึ่งที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วดับไป ไม่มีตัวตนที่แท้จริง