เสน่ห์ของอาหารพื้นบ้านนั้นนอกจากอยู่ตรงรสชาติอันแปลกใหม่จากวัตถุดิบอันหลากหลาย ยังหมายรวมถึงเรื่องราวของวิถีของแต่ละพื้นที่ที่ซ่อนอยู่ในกระบวนการปรุง หลายเมนูมีหน้าตาคลับคล้ายคลับคลาทว่าแตกต่างกันในรายละเอียด และมีอีกหลายเมนูที่ดูเหมือนจะแตกต่าง แต่ก็กลับมีบางอย่างเชื่อมโยงกัน หนึ่งในนั้นคืออาหารจานแป้งอย่าง ‘หมี่พันผัก’ ที่ใช้แป้งข้าวเจ้ามาปรุงรสอย่างมีศิลปะ การใช้แป้งข้าวเจ้ามาแผ่เป็นแผ่นบางเช่นนี้เรียกว่าเป็นวัฒนธรรมการกินที่แพร่หลายอยู่ในหลายจังหวัด โดยเฉพาะจังหวัดตาก สุโขทัย และอุตรดิตถ์ สามจังหวัดฝั่งตะวันตกเฉียงเหนือของไทย ที่มีวัฒนธรรมการกินคล้ายกันอย่างน่าสนใจ ยิ่งเมื่อผู้เขียนได้มีประสบการณ์เดินทางไปเยี่ยมชมและลองชิมอาหารของแต่ละจังหวัด ก็ยิ่งพบว่าการกินแผ่นแป้งนั้นสามารถปรับประยุกต์ได้หลากรส อาทิ ฝั่งจังหวัดตากนิยมนำแป้งข้าวเจ้ามาเกลี่ยเป็นแผ่นบางๆ และทำให้สุกด้วยไอน้ำ คล้ายการทำข้าวเกรียบปากหม้อ ก่อนนำแผ่นแป้งไปตากแห้งจนกรอบเป็นข้าวเกรียบ หรือที่คนพื้นถิ่นเรียก ‘ข้าวแคบ’ เป็นอาหารว่างเคี้ยวสนุก หรือนำแผ่นข้าวเกรียบมาตัดเป็นชิ้นพอดีคำ และยำกับเครื่องเครา เช่น กุ้งแห้ง มะพร้าว และถั่วลิสงคั่ว กินเคียงกับผักพื้นบ้านสารพัดชนิดก็อร่อย ถ้าข้ามมายังจังหวัดอุตรดิตถ์ แป้งข้าวเจ้าชนิดเดียวกันกลับกลายเป็นอาหารอีกหลายชนิด อาทิ ‘ข้าวพันผัก’ ซึ่งเป็นการนำแผ่นแป้งข้าวเจ้าสดมาห่อเครื่องเคราทั้งไข่ เนื้อสัตว์ และผัก กลายเป็นอาหารว่างรสนุ่มนวล ทั้งยังอุดมด้วยสารอาหาร นอกจากนั้นยังรวมถึง ‘หมี่พัน’ หรือ ‘หมี่พันผัก’ ที่นำแผ่นข้าวเกรียบมาสอดไส้ด้วยหมี่ขาวยำอย่างง่ายๆ กับน้ำปลา พริกป่น น้ำมะนาว หรือบางบ้านอาจเติมถั่วฟักยาวต้ม ต้นหอม ไข่เจียวหั่นฝอย หรือเต้าหู้ทอดลงไปเพิ่มสารอาหารก็ไม่ผิดกติกา จากนั้นม้วนแผ่นแป้งเป็นชิ้นยาวเรียงใส่จาน กินเคียงกับผักพื้นบ้านกลิ่นหอมสดชื่นอย่างชะพลู ผักชี […]